Nghiên cứu mở rộng ứng dụng thiết kế đô thị trong đồ án quy hoạch nhằm quản lý khai thác không gian cao tầng, điểm nhìn, điểm nhấn trong đô thị

Mục lục

1.  CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU         11

1.1.      Một số khái niệm và thuật ngữ           11

1.2.      Sự cần thiết của nghiên cứu    15

1.3.      Mục tiêu nghiên cứu   16

1.4.      Đối tượng nghiên cứu 16

1.5.      Phạm vi nghiên cứu    16

1.6.      Phương pháp nghiên cứu        16

1.7.      Ý nghĩa khoa học của kết quả nghiên cứu      17

2. CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN ỨNG DỤNG THIẾT KẾ ĐÔ THỊ VỀ TẦNG CAO            18

2.1.      Tổng quan về các vấn đề của phát triển tầng cao đô thị         18

2.1.1.   Xây dựng cao tầng và môi trường sinh thái đô thị     18

2.1.2.   Xây dựng cao tầng và môi trường văn hoá – xã hội đô thị    18

2.1.3.   Xây dựng cao tầng và cảnh quan đô thị         19

2.1.4.   Xây dựng cao tầng và cuộc Cách mạng số     20

2.1.5.   Xây dựng cao tầng và hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị        20

2.1.6.   Xây dựng cao tầng và quá trình đô thị hoá    20

2.2.      Quá trình phát triển không gian cao tầng tại các đô thị trên thế giới 24

2.2.1.   Sơ lược về lịch sử xây dựng cao tầng trong đô thị     24

2.2.2.   Sự biến đổi của các thành phố đương đại       27

2.2.3.   Tầm nhìn về các thành phố cao tầng tương lai           28

2.2.4.   Những đột phá công nghệ      30

2.2.5.   Những đổi mới về kiến trúc    31

2.3.      Quá trình phát triển không gian cao tầng tại các đô thị trong nước   32

2.3.1.   Giai đoạn trước Thống nhất (1945-1975)       32

2.3.2.   Giai đoạn Kinh tế kế hoạch (1976-1986)        33

2.3.3.   Giai đoạn Đổi Mới (1986-2005)         34

2.3.4.   Giai đoạn Kinh tế thị trường (2005 đến nay) 37

2.4.      Tổng quan về các công cụ pháp lý trong quy hoạch tầng cao đô thị  40

2.4.1.   Quản lý trên phạm vi toàn quốc          40

2.4.2.   Quản lý tại địa bàn một số thành phố lớn       41

2.4.3.   Các vấn đề nổi bật      42

2.5.      Tổng quan về phương pháp luận quy hoạch tầng cao đô thị  44

2.5.1.   Từ trên xuống: Quy hoạch chung và phân khu           45

2.5.2.   Từ dưới lên: Quy hoạch chi tiết và thiết kế dự án      49

2.5.3.   Sự phối hợp giữa các tầng bậc quy hoạch      49

2.6.      Tổng quan về công tác thiết kế đô thị trong lĩnh vực tầng cao           50

2.6.1.   Tổng quan trước tác lý luận Thiết kế đô thị    50

2.6.2.   Quy trình, nội dung, sản phẩm Thiết kế đô thị tại Việt Nam 52

2.6.3.   Phối hợp liên ngành trong Thiết kế đô thị      55

2.6.4.   Ảnh hưởng của các xu hướng xã hội đối với cách tiếp cận Thiết kế đô thị   58

2.6.5.   Ứng dụng Thiết kế đô thị trong giải quyết các vấn đề về tầng cao đô thị      59

2.7.      Tổng kết Chương 2     65

3. CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VỀ ỨNG DỤNG THIẾT KẾ ĐÔ THỊ TRONG QUY HOẠCH TẦNG CAO CÁC ĐÔ THỊ VIỆT NAM  67

3.1.      Thực trạng phát triển tầng cao ở các đô thị Việt Nam           67

3.1.1.   Tại các trung tâm đô thị lớn (nghiên cứu thực nghiệm tại Khu Nội đô lịch sử thành phố Hà Nội)   67

3.1.2.   Tại các trung tâm đô thị quy mô trung bình (nghiên cứu thực nghiệm tại Khu trung tâm TP Vũng Tàu)            73

3.1.3.   Tại các khu đô thị có giá trị bảo tồn (nghiên cứu thực nghiệm tại khu đô thị trung tâm phía Nam thành phố Huế)         77

3.2.      Thực trạng nội dung tầng cao trong quy hoạch đô thị            81

3.2.1.   Trường hợp Hà Nội    81

3.2.2.   Trường hợp Vũng Tàu            87

3.2.3.   Trường hợp Huế         88

3.3.      Thực trạng công tác quản lý phát triển tầng cao đô thị          91

3.3.1.   Thành quả       91

3.3.2.   Hạn chế           91

3.3.3.   Nguyên nhân   92

3.3.4.   Các vấn đề cần giải quyết       93

3.4.      Tổng kết Chương 3     94

3.4.1.   Trường hợp Hà Nội    94

3.4.2.   Trường hợp Vũng Tàu            95

3.4.3.   Trường hợp Huế         96

4. CHƯƠNG 4. CƠ SỞ KHOA HỌC ỨNG DỤNG THIẾT KẾ ĐÔ THỊ MỞ RỘNG VỀ TẦNG CAO            97

4.1.      Quan điểm ứng dụng Thiết kế đô thị mở rộng về tầng cao    97

4.1.1.   Tiền đề ứng dụng thiết kế đô thị         97

4.1.2.   Tư duy về thế hệ đô thị tiếp theo        98

4.1.3.   Vai trò của thiết kế đô thị       100

4.1.4.   Thiết kế đô thị cơ bản và mở rộng      101

4.1.5.   Các thách thức thường gặp đối với thiết kế đô thị về tầng cao          105

4.2.      Một số chủ đề thường gặp trong Thiết kế đô thị về tầng cao 113

4.2.1.   Điểm nhìn, điểm nhấn, trường nhìn, tuyến cảnh quan            113

4.2.2.   Không gian công cộng (Public space) 114

4.2.3.   Không gian nửa công cộng (semi-public/private space, common space)        115

4.2.4.   Phân loại công trình xây dựng theo tầng cao 115

4.2.5.   Gần gũi với tỉ lệ con người (Human scale)     118

4.2.6.   Các chỉ tiêu quy hoạch và thiết kế đô thị        119

4.2.7.   Sử dụng hỗn hợp (Mixed-use)            121

4.2.8.   Mật độ đô thị (urban density) 122

4.2.9.   Ranh giới phát triển đô thị (Urban boundary)            125

4.3.      Những bài học từ lịch sử        129

4.3.1.   Nghệ thuật cảnh quan trong đô thị truyền thống Việt Nam   129

4.3.2.   Thời kỳ Thuộc địa: kiến thiết đô thị theo mô hình Phương Tây         137

4.3.3.   Bài học            144

4.4.      Kinh nghiệm trong nước và quốc tế   149

4.4.1.   Hướng dẫn thiết kế đô thị đối với nhà cao tầng (trường hợp Burlington - Canada 2017)    149

4.4.2.   Kế hoạch phát triển hệ thống Trung tâm hoạt động (trường hợp Melbourne – Australia 2002)        150

4.4.3.   Ví dụ về quá tải mật độ ở Cửu Long Trại – Hồng Kông       152

4.4.4.   Ví dụ về tích hợp không gian công cộng trên cao      153

4.4.5.   Chủ nghĩa đô thị Vancouver (Vancouvenism)            155

4.4.6.   Quản lý sử dụng đất ở Nhật Bản        157

4.4.7.   Quy chế thành phố Hà Nội     159

4.5.      Phương pháp luận ứng dụng Thiết kế đô thị mở rộng về tầng cao    162

4.5.1.   Những nguyên tắc dựa trên điều kiện tự nhiên          162

4.5.2.   Những nguyên tắc dựa trên trên điều kiện văn hóa – xã hội  163

4.5.3.   Những nguyên tắc dựa trên trên điều kiện kinh tế     163

4.5.4.   Những nguyên tắc dựa trên trên điều kiện hạ tầng    164

4.6.      Các chủ đề ứng dụng Thiết kế đô thị mở rộng về tầng cao    164

4.6.1.   Hòa hợp hệ sinh thái   164

4.6.2.   Năng lượng tại chỗ     165

4.6.3.   Tuần hoàn rác thải       166

4.6.4.   Tuần hoàn nước          166

4.6.5.   Tiếp nối giá trị bản địa 167

4.6.6.   Đặc trưng nơi chốn     167

4.6.7.   Hòa hợp cộng đồng    167

4.6.8.   Lan tỏa tri thức           168

4.6.9.   Tiêu dùng tại chỗ        168

4.6.10. Quản trị tốt     168

4.6.11. Đô thị nén gọn            169

4.6.12. Giao thông xanh         170

4.6.13. Hạ tầng xanh   171

4.6.14. Công trình xanh          171

4.6.15. Vật liệu bền vững       172

4.7.      Tổng kết Chương 4     173

5. CHƯƠNG 5. GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG THIẾT KẾ ĐÔ THỊ MỞ RỘNG VỀ TẦNG CAO       174

5.1.      Đề xuất kỹ thuật         174

5.1.1.   Phân tích thị trường bất động sản       174

5.1.2.   Dự báo và kịch bản phát triển tầng cao đô thị            175

5.1.3.   Xây dựng Chiến lược phát triển mạng lưới trung tâm hoạt động      177

5.1.4.   Xây dựng Chiến lược phát triển tầng cao đô thị        179

5.1.5.   Biện pháp khuyến khích phát triển cao tầng   180

5.1.6.   Phương pháp xác định điểm nhìn, điểm nhấn và trường nhìn            183

5.1.7.   Phương pháp quản lý tầng cao, chiều cao      185

5.1.8.   Phương pháp quản lý mật độ đô thị    186

5.1.9.   Hướng dẫn thiết kế đô thị về tầng cao           198

5.1.10. Hướng dẫn phát triển hạ tầng xanh    199

5.1.11. Đánh giá tác động giao thông 200

5.1.12. Ứng dụng phân hạng tầng cao            204

5.1.13. Một số vấn đề về quy chuẩn, tiêu chuẩn và văn bản pháp luật ngành Xây dựng liên quan lĩnh vực tầng cao       205

5.1.14. Áp dụng phân vùng mật độ xây dựng            209

5.1.15. Áp dụng ranh giới phát triển đô thị    209

5.2.      Đề xuất chính sách      209

5.2.1.   Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đô thị         209

5.2.2.   Địa phương hóa một số tiêu chuẩn, quy chuẩn          210

5.2.3.   Gắn nghĩa vụ với quyền phát triển     210

5.2.4.   Chuyển nhượng quyền phát triển (TDR)        211

5.2.5.   Phát triển hạ tầng khung         213

5.2.6.   Dành ưu tiên nguồn lực cho các khu trung tâm          214

5.2.7.   Truyền thông nhân dân           214

5.3.      Tổng kết Chương 5     214

6. CHƯƠNG 6. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ            215

6.1.      Kết luận          215

6.2.      Kiến nghị        218

7.         TÀI LIỆU THAM KHẢO :   219