Bãi chôn lấp chất thải rắn hợp vệ sinh - tiêu chuẩn thiết kế (Soát xét tiêu chuẩn XDVN 261-2001)

I. Lời nói đầu

Hiện nay, hầu hết các đô thị nước ta đều xử lý chất thải rắn bằng phương pháp chôn lấp. Các bãi chôn lấp đa số đều chưa đạt tiêu chuẩn vệ sinh mà chỉ là bãi lộ thiên, không có quy hoạch, không hợp vệ sinh, không được xử lý chống thấm bãi và xử lý nước rác một cách triệt để, gây ô nhiễm môi trường và sức khỏe cộng đồng. Tiêu chuẩn XDVN 261:2001 “Bãi chôn lấp chất thải rắn - Tiêu chuẩn thiết kế” đã được ban hành gần 10 năm nhưng hiện có rất ít bãi chôn lấp đạt tiêu chuẩn vệ sinh theo quy trình thiết kế xây dựng TCXDVN 261:2001. Nhiều công nghệ xử lý chất thải rắn nhằm giảm thiểu lượng chất thải rắn cần chôn lấp đã được ứng dụng trong thực tế và cho kết quả khả quan. Một số nhà máy chế biến phân vi sinh đã được xây dựng, một số công nghệ xử lý chất thải rắn hạn chế chôn lấp nhằm tái sử dụng và tái chế đã được nghiên cứu bước đầu như Serafin, An sinh-ASC, MBT-CD 08 và một số công nghệ xử lý chất thải rắn bằng các lò đốt chuyên dụng quy mô nhỏ cũng đã được nghiên cứu, lắp đặt ở nhiều nơi như tại bãi Nam Sơn-Hà Nội… Việc thu hồi năng lượng tại các bãi chôn lấp cũng đã được thực hiện tại thành phố Hồ Chí Minh. Tuy vậy, chôn lấp chất thải rắn hợp vệ sinh vẫn là một biện pháp cơ bản, là khâu thải bỏ cuối cùng không thể thiếu trong việc kết hợp các công nghệ trên.

Do tình hình thực tế phát triển kinh tế-xã hội và công tác quản lý chất thải rắn có nhiều thay đổi cũng như yêu cầu trong công tác bảo vệ môi trường ngày càng nâng cao, tiêu chuẩn xây dựng bãi chôn lấp chất thải rắn hiện bộc lộ nhiều bất cập, có sự chồng chéo, mâu thuẫn với các tiêu chuẩn, quy phạm khác, gây khó khăn cho công tác thiết kế, xây dựng cũng như vận hành bãi chôn lấp. Hàng loạt các chính sách về quản lý chất thải rắn ra đời trong những năm gần đây đã tạo điều kiện cho việc nghiên cứu ứng dụng các công nghệ xử lý chất thải rắn hạn chế chôn lấp. Do vậy việc soát xét TCXDVN 261:2001 “Bãi chôn lấp chất thải rắn -Tiêu chuẩn thiết kế” là cần thiết trong thực tiễn quản lý chất thải rắn và bảo vệ môi trường hiện nay.

II. Phạm vi áp dụng

- Tiêu chuẩn này áp dụng để thiết kế mới các bãi chôn lấp chất thải rắn hợp vệ sinh, mở rộng các bãi chôn lấp chất thải rắn hiện có kể cả các bãi chôn lấp trong khu liên hợp xử lý chất thải.

- Tiêu chuẩn này không áp dụng với chất thải rắn công nghiệp và chất thải rắn nguy hại

III. Kết quả

- Dự thảo: "Tiêu chuẩn xây dựng bãi chôn lấp chất thải rắn hợp vệ sinh - Tiêu chuẩn thiết kế"

- Thuyết minh soát xét Tiêu chuẩn XDVN 261:2001 “Bãi chôn lấp chất thải rắn hợp vệ sinh - Tiêu chuẩn thiết kế”

IV. Kết luận và kiến nghị

Trên cơ sở soát xét từng nội dung của TCXDVN 261:2001 với các quy chuẩn, tiêu mới được ban hành có liên quan đến thiết kế bãi chôn lấp CTR kiến nghị Bộ Xây Dựng và Bộ Khoa học công nghệ sớm ban hành tiêu chuẩn TCVN xxx:2011 thay thế cho TCXDVN 261:2001 tạo điều kiện thuận lợi cho công tác thiết kế bãi chôn lấp CTR phù hợp với thực tiễn, đồng thời phù hợp với các văn bản, quy phạm pháp luật đã ban hành.

V. Mục lục

1. Tên tiêu chuẩn

2. Đơn vị biên soạn tiêu chuẩn

3. Mục đích xây dựng tiêu chuẩn

4. Nội dung tiêu chuẩn

4.1. Phạm vi áp dụng

4.2. Tiêu chuẩn viện dẫn

4.3. Quy định chung

4.4. Yêu cầu tổng mặt bằng đối với bãi chôn lấp

4.5. Nội dung công trình và các giải pháp thiết kế

5. Giải trình một số nội dung sửa đổi, bổ sung của TCXDVN 261:2001

6. Kết luận và kiến nghị

Chủ trì đề tài: Th.S Lưu Đức Cường

Trung tâm nghiên cứu, quy hoạch môi trường đô thị và nông thôn