Nghiên cứu, xây dựng các tiêu chí đánh giá đô thị thông minh tại Việt Nam

MỤC LỤC

Chữ viết tắt        6

Danh mục bảng 9

Danh mục hình  10

MỞ ĐẦU              11

1. Sự cần thiết   11

2. Mục tiêu nghiên cứu  12

3. Phạm vi, đối tượng nghiên cứu             12

4. Phương pháp nghiên cứu        13

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ ĐÔ THỊ THÔNG MINH TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM     14

1.1.         Bối cảnh phát triển đô thị tại Việt Nam hiện nay 14

1.1.1.     Khái quát lịch sử phát triển các mô hình đô thị và công cụ đánh giá mức độ phát triển đô thị trên thế giới 14

1.1.1.1. Lịch sử phát triển các mô hình đô thị        14

1.1.1.2. Công cụ đánh giá mức độ phát triển đô thị trên thế giới  18

1.1.2.     Khái quát thực trạng đô thị hóa và xu thế phát triển đô thị Việt Nam        20

1.2.         Tổng quan nghiên cứu về tiêu chí đô thị thông minh trên thế giới              25

1.2.1.     Tổng quan bức tranh chung về phát triển đô thị thông minh trên thế giới               25

1.2.2.     Tình hình nghiên cứu tiêu chí đánh giá đô thị thông minh trên thế giới     35

1.2.2.1. Tình hình xây dựng tiêu chí đánh giá đô thị thông minh của các tổ chức quốc tế   36

1.2.2.2. Tình hình xây dựng tiêu chí đánh giá ĐTTM tại các quốc gia trên thế giới  42

1.2.2.3. Tổng hợp các bài học kinh nghiệm có thể áp dụng cho Việt Nam 52

1.3.        Tình hình nghiên cứu về tiêu chí đô thị thông minh tại Việt Nam 53

1.3.1.     Khái quát về quản lý phát triển đô thị và công tác đánh giá, phân loại mức độ phát triển đô thị      53

1.3.2.     Tình hình nghiên cứu tiêu chí đánh giá đô thị thông minh tại Việt Nam     58

1.3.2.1. Tổng quan các nghiên cứu về phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam  58

1.3.2.2. Tình hình nghiên cứu, xây dựng tiêu chí về đô thị thông minh ở các Bộ, Ngành     63

1.3.2.3. Tình hình nghiên cứu, xây dựng tiêu chí về đô thị thông minh ở các địa phương  67

1.4.         Tổng hợp đánh giá kinh nghiệm quốc tế và bài học đối với Việt Nam         72

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ THÔNG MINH TẠI VIỆT NAM    75

2.1.         Thực trạng phát triển đô thị thông minh tại các tỉnh thành             75

2.1.1.     Đánh giá tình hình chung về phát triển đô thị thông minh ở các tỉnh thành             75

2.1.2.     Định hướng phát triển đô thị thông minh ở các tỉnh thành             78

2.2.         Đánh giá thực trạng xây dựng và quản lý đô thị thông minh tại Việt Nam ở cấp độ đô thị  80

2.2.1.     Đánh giá tình hình thực trạng xây dựng và quản lý đô thị thông minh tại Việt Nam ở cấp độ đô thị               80

2.2.1.1. Thành phố Hà Nội            80

2.2.1.2. Thành phố Hồ Chí Minh 85

2.2.1.3. Các đô thị khác  103

2.2.2.     Tổng hợp các kết quả đạt được, các tồn tại cần giải quyết trong phát triển đô thị thông minh ở cấp độ đô thị                106

2.3.         Đánh giá thực trạng xây dựng và vận hành đô thị thông minh tại Việt Nam ở cấp độ khu đô thị mới            107

2.3.1.     Thực trạng xây dựng và vận hành khu đô thị mới thông minh tại Việt Nam             107

2.3.1.1. Đánh giá thực trạng xây dựng khu đô thị mới thông minh tại Hà Nội          108

2.3.1.2. Đánh giá thực trạng xây dựng khu đô thị mới thông minh tại TP. HCM      116

2.3.2.     Đánh giá về các dự án khu đô thị mới thông minh              129

2.4.         Đánh giá thực trạng ban hành tiêu chuẩn, tiêu chí về đô thị thông minh tại Việt Nam        131

2.4.1.     Thực trạng ban hành tiêu chuẩn, tiêu chí tổng quát về đô thị thông minh               131

2.4.2.     Thực trạng ban hành tiêu chuẩn ngành xây dựng về đô thị thông minh    134

2.5.         Các vấn đề phát triển đô thị thông minh ở Việt Nam        134

CHƯƠNG 3.  CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN ĐỀ XUẤT HỆ THỐNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ ĐÔ THỊ THÔNG MINH VÀ KHU ĐÔ THỊ MỚI THÔNG MINH 137

3.1.         Cơ sở pháp lý xây dựng tiêu chí đánh giá đô thị thông minh và khu đô thị mới thông minh              137

3.2.         Cơ sở khoa học xây dựng tiêu chí đô thị thông minh và khu đô thị mới thông minh            142

3.2.1.     Khái niệm về đô thị thông minh 142

3.2.1.1. Khái niệm đô thị thông minh       142

3.2.1.2. Tiến trình xây dựng đô thị thông minh bền vững                149

3.2.1.3. Khu đô thị mới thông minh          152

3.2.1.4. Tiêu chuẩn đô thị thông minh     153

3.2.2.     Định hướng phát triển đô thị thông minh của Việt Nam  161

3.2.3.     Tiêu chí đánh giá đô thị thông minh          169

3.2.3.1. Khái quát về tiêu chí đánh giá đô thị thông minh 169

3.2.3.2. Cơ sở đánh giá tính bền vững của đô thị thông minh        171

3.2.4.     Nguyên tắc xây dựng hệ thống tiêu chí đô thị thông minh             172

3.2.4.1. Quan điểm xây dựng tiêu chí đánh giá đô thị thông minh               172

3.2.4.2. Yêu cầu đối với bộ tiêu chí đô thị thông minh       174

3.3.         Các bộ chỉ số tham khảo để xây dựng tiêu chí đánh giá ĐTTM       175

3.3.1.     Các bộ chỉ số đánh giá, chỉ tiêu đo lường đô thị thông minh quốc tế           175

3.3.1.1. Mô hình xếp hạng ĐTTM của châu Âu     175

3.3.1.2. Bộ chỉ số của U4SSC        177

3.3.1.3. Bộ chỉ số ĐTTM của ITU 180

3.3.1.4. Bộ chỉ số của ISO              184

3.3.1.5. Khung đánh giá đô thị thông minh của các tổ chức quốc tế khác  188

3.3.2.     Các bộ chỉ số đánh giá, chỉ tiêu đo lường đô thị thông minh ở Việt Nam   192

3.3.2.1. Bộ tiêu chí phát triển bền vững  192

3.3.2.2. Bộ chỉ tiêu xây dựng đô thị tăng trưởng xanh      192

3.3.2.3. Bộ chỉ tiêu đô thị xanh của Việt Nam:      192

3.3.2.4. Bộ chỉ số ĐTTM Việt Nam giai đoạn đến 2025 (phiên bản 1.0)       193

3.3.2.5. “Bộ chỉ số chuyển đổi số” cấp bộ, cấp tỉnh, cấp quốc gia: 194

CHƯƠNG 4. ĐỀ XUẤT BỘ TIÊU CHÍ ĐÔ THỊ THÔNG MINH VÀ KHU ĐÔ THỊ MỚI THÔNG MINH TẠI VIỆT NAM    195

4.1.         Đề xuất tiêu chí tổng quát phát triển đô thị thông minh đến năm 2030     195

4.1.1.     Xác định tầm nhìn, mục tiêu phát triển đô thị thông minh đến năm 2030 và mối quan hệ với các tầm nhìn, mục tiêu, tiêu chí phát triển đô thị bền vững 195

4.1.2.     Xác định các nội dung phát triển đô thị thông minh: dựa trên các trụ cột phát triển bền vững: Kinh tế, xã hội, môi trường.        196

4.1.3.     Xây dựng nội dung các nhóm tiêu chí đô thị thông minh:                197

4.1.4.     Sàng lọc, lựa chọn và xây dựng chỉ tiêu đô thị thông minh tổng quát.        201

4.2.         Đề xuất hệ thống các tiêu chí đánh giá đô thị thông minh giai đoạn đến năm 2025               204

4.2.1.     Lựa chọn các lĩnh vực và nhóm tiêu chí phát triển đô thị thông minh         204

4.2.1.1. Quy hoạch và phát triển không gian đô thị thông minh:  204

4.2.1.2. Quy hoạch và phát triển hạ tầng đô thị thông minh:         208

4.2.1.3. Xây dựng và Quản lý đô thị thông minh: 212

4.2.1.4. Dịch vụ, tiện ích đô thị thông minh:          213

4.2.1.5. Kinh tế và đổi mới            214

4.2.1.6. Cư dân thông minh         216

4.2.2.     Lựa chọn các tiêu chí đánh giá theo từng lĩnh vực               217

4.2.3.     Xây dựng chỉ tiêu đánh giá           218

4.2.4.     Xây dựng tiêu chuẩn đánh giá cho từng lĩnh vực và chỉ số tổng hợp           220

4.3.         Đề xuất hệ thống các tiêu chí đánh giá khu đô thị mới thông minh             224

4.3.1.     Lựa chọn các lĩnh vực và đề xuất nhóm tiêu chí phát triển khu đô thị mới thông minh       224

4.3.2.     Lựa chọn các tiêu chí đánh giá theo từng lĩnh vực               225

4.3.3.     Xây dựng chỉ tiêu đánh giá           225

4.3.4.     Xây dựng tiêu chuẩn đánh giá cho từng lĩnh vực và chỉ số tổng hợp           227

CHƯƠNG 5.  ĐỀ XUẤT CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ, PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ THÔNG MINH VÀ KHU ĐÔ THỊ MỚI THÔNG MINH    231

5.1.         Quy trình đánh giá, công nhận đô thị thông minh cấp đô thị          231

5.1.1.     Quy định các mức độ công nhận đô thị thông minh cấp đô thị      231

5.1.2.     Đánh giá, xếp hạng đô thị thông minh     232

5.1.2.1. Nguyên tắc đánh giá, xếp hạng  232

5.1.2.2. Phương pháp đánh giá  232

5.1.2.3. Quy trình đánh giá, xếp hạng      233

5.2.         Quy trình đánh giá, công nhận đô thị thông minh cấp khu đô thị mới        234

5.2.1.1. Nguyên tắc đánh giá, xếp hạng  234

5.2.1.2. Phương pháp đánh giá  234

5.2.1.3. Quy trình đánh giá, xếp hạng      235

5.3.         Đề xuất giải pháp thực hiện đánh giá công nhận đô thị thông minh            237

5.3.1.     Mô hình tổ chức đánh giá, công nhận      237

5.3.2.     Chính sách và hình thức khen thưởng     238

5.3.3.     Chế độ báo cáo, theo dõi chỉ tiêu, chỉ số 238

KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ    239

Kết luận               239

Kiến nghị             240

TÀI LIỆU THAM KHẢO     242

Tiếng Việt            242

Tiếng Anh            247

PHỤ LỤC              249