Tuyển tập Mẫu nhà ở Nông thôn mới Quảng Trị

Nghị quyết VII Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá X “Về nông nghiệp, nông dân, nông thôn” như một luồng gió mang đến nhiều sinh khí cho công cuộc xây dựng phát triển nông thôn mới Việt Nam, trong đó có nông thôn Quảng Trị. “Nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là cơ sở và lực lượng quan trọng để phát triển kinh tế – xã hội bền vững, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh quốc phòng; gìn giữ phát huy bản sắc văn hoá dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái của đất nước”- Quan điểm đó được Ban chấp hành Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Hội Văn học Nghệ thuật Quảng Trị quán triệt đến đội ngũ kiến trúc sư đang hành nghề, sáng tạo nghệ thụât hướng đến. Từ năm 2008 đến năm 2010, Hội Kiến trúc sư Quảng Trị đã hai lần tổ chức     cuộc thi về mẫu nhà ở nông thôn và nhà ở vùng ngập lũ tỉnh Quảng Trị với sự tham gia của đông đảo kiến trúc sư trẻ.

Hưởng ứng phong trào thi đua “Quảng Trị chung sức xây dựng nông thôn mới”, năm 2012 Hội Kiến trúc sư Quảng Trị đã phát động đợt tập trung sáng tác phục vụ chương trình xây dựng nông thôn mới, các kiến trúc sư đã thâm nhập nghiên cứu thực tiễn đời sống, kinh tế, văn hóa, tập quán, tín ngưỡng của đồng bào các vùng, miền nông thôn Quảng Trị để kết quả có khả năng ứng dụng cao vào đời sống. Các sáng tác kiến trúc nhà ở nông thôn Quảng Trị đặt trong bối cảnh: “Kinh tế nông thôn chuyển dịch theo hướng tăng công nghiệp, dịch vụ, ngành nghề; các hình thức tổ chức sản xuất tiếp tục đổi mới. Kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội được tăng cường; bộ mặt nhiều vùng nông thôn thay đổi. Đời sống vật chất tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện” . Các giải pháp kiến trúc được lựa chọn trên các dự báo về phát triển kinh tế xã hội ở nông thôn Quảng Trị đáp ứng yêu cầu sử dụng của con người cho giai đoạn từ nay đến năm 2020 và lâu dài hơn nữa.

Mục tiêu tổng quát của Định hướng kiến trúc Việt Nam đến năm 2020 của Chính phủ là: “Nâng cao chất lượng kiến trúc, tạo lập môi trường cư trú bền vững, đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển văn hóa, kinh tế, xã hội trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, tạo tiền đề vững chắc cho quá trình hình thành phát triển kiến trúc Vịêt Nam hiện đại, giàu bản sắc dân tộc… Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa kiến trúc truyền thống và bản sắc dân tộc của kiến trúc nước nhà trong bối cảnh xu thế toàn cầu hóa”.

Trong mục tiêu cụ thể đối với kiến trúc nông thôn: “Hình thành tổng thể kiến trúc tại các thị tứ, trung tâm xã, cụm xã trên cơ sở tuân thủ các Quy định của quy hoạch xây dựng; khuyến khích phát triển các công trình xây dựng ít tầng, mái dốc, kế thừa hình thức kiến trúc truyền thống, gắn bó hài hòa với khung cảnh thiên nhiên, phù hợp với điều kiện khí hậu địa phương. Phát triển kiến trúc tại các làng xã cần lưu ý bảo tồn các truyền thống văn hóa, phong tục tập quán riêng biệt của mỗi địa phương; phù hợp với đặc điểm thiên nhiên, con người, kế thừa kinh nghiệm xây dựng, phòng chống thiên tai,…”

Kiến trúc nông thôn mới phải đáp ứng tốt nhất cho yêu cầu của cuộc sống mới, điều kiện hoạt động kinh tế – xã hội ngày càng đa dạng; nhu cầu sống ngày càng hiện đại, văn minh. Kiến trúc nông thôn Quảng Trị còn phải phù hợp với đặc điểm khí hậu khắc nghiệt của địa phương, tạo được sự thông thoáng tối đa, tiết kiệm năng lượng, chống được tác động nắng, mưa, gió, bão ngày càng gia tăng bởi tác động của biến đổi khí hậu.

Nhiều phương án kiến trúc nhà ở nông thôn Quảng Trị được đề xuất, Hội Kiến trúc sư Quảng Trị lựa chọn số tác phẩm có chất lượng tốt, có nội dung không trùng lặp, đa dạng phù hợp cho các đối tượng sử dụng khác nhau như:

– Nhà ở cho hộ gia đình có chăn nuôi ở quy mô gia trại (gia súc: lợn, trâu, bò, thỏ; gia cầm: gà, gà sao, chim cút)

– Nhà ở cho các hộ “ly nông, bất ly hương”: làm các nghề truyền thống, cơ khí, chế biến nông sản, dịch vụ, thương mại.

– Nhà ở cho hộ nông dân ở ven đô thị chuyên trồng hoa hoặc rau sạch.

– Nhà ở cho hộ nông dân nuôi trồng thủy sản.

– Nhà ở kiêm văn phòng khi chủ hộ là giám đốc doanh nghịêp/quản lý tổ hợp tác xã.

– Nhà ở đồng bào Bru – Vân Kiều dịch vụ du lịch cộng đồng trong bản bảo tồn văn hóa truyền thống/trong khu quy hoạch.

– Nhà ở hộ nông dân ở vùng trung du/miền núi làm kinh tế vườn, trồng hồ tiêu, cà phê hoặc cao su tiểu điền.

Các mẫu trên đều đạt yêu cầu cao về tính công năng, thích dụng, thẩm mỹ; đảm bảo tiện nghi, phù hợp với đời sống văn minh của nông thôn mới nhưng bảo tồn các giá trị truyền thống tốt đẹp của tập quán người dân Quảng Trị phù hợp với điều kiện kinh tế phát triển ở giai đoạn năm 2010-2020; phù hợp điều kiện khí hậu gió mùa nóng ẩm, khả năng thông thoáng, chiếu sáng tự nhiên tốt, tiết kiệm năng lượng; theo tiêu chí kiến trúc xanh, xây dựng bền vững.