Nghiệm thu nhiệm vụ KHCN cấp bộ “Nghiên cứu xây dựng Tiêu chuẩn quốc gia tính toán dân số trong quy hoạch đô thị - Yêu cầu thiết kế”

Theo ThS.KTS Nguyễn Xuân Anh – Chủ nhiệm đề tài, nhiệm vụ trọng tâm của quy hoạch đô thị là tổ chức sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên đất đai nhằm giải quyết tốt mâu thuẫn giữa người sử dụng và nguồn tài nguyên đất đai. Dân số luôn gia tăng, cùng với sự gia tăng dân số là sự gia tăng về nhu cầu xã hội và đòi hỏi nhu cầu đất ngày càng lớn. Trong khi đó, tài nguyên lại có giới hạn, mâu thuẫn giữa con người và đất đai càng thêm gay gắt. Vì vậy, tính toán dân số có ý nghĩa quan trọng, là tiền đề của quy hoạch đô thị. Do có sự khác biệt giữa đô thị và nông thôn, giữa các đô thị, giữa các thời kỳ phát triển đô thị, việc tính toán dân số cần có phương pháp phù hợp. Công tác tính toán dân số trong quy hoạch đô thị hiện nay còn nhiều hạn chế như: cơ sở dữ liệu về nhân khẩu học còn nhiều thiếu hụt; phương pháp dự báo dân số còn khá thô sơ dẫn đến kết quả dự báo chưa đảm bảo tính khả tín; phương pháp tính toán và các chỉ tiêu tính toán quy hoạch dựa trên dân số còn thiếu hụt. Các vấn đề nêu trên đã và đang trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng các đồ án quy hoạch đô thị cần được sớm giải quyết. Tiêu chuẩn tính toán dân số trong quy hoạch đô thị sẽ là một tài liệu hướng dẫn giúp cho công tác thu thập, dự báo,tính toán dân số đô thị có được nền tảng chung về cách thức thực hiện, chuẩn mực chung về chỉ số, chỉ tiêu, phương pháp tính toán. Nền tảng đó sẽ giúp nâng cao chất lượng chính sách quy hoạch, giúp các địa phương nhìn thấy rõ hơn vấn đề cần giải quyết thông qua quy hoạch, và giúp định lượng được hiệu quả của giải pháp quy hoạch.

Qua nghiên cứu, đánh giá tổng quan về tính toán dân số trong quy hoạch đô thị (QHĐT) và thực trạng công tác tính toán dân số trong QHĐT, nhóm đề tài đã đưa ra cơ sở khoa học tính toán dân số trong QHĐT và đề xuất tiêu chuẩn tính toán dân số trong QHĐT.

Sản phẩm chính của đề tài này là bản dự thảo ‘Tiêu chuẩn tính toán dân số trong quy hoạch đô thị - Yêu cầu thiết kế’. Đây sẽ là một tài liệu xác định các chuẩn mực chung đối với công tác ‘tính toán dân số trong quy hoạch đô thị’. Khi tiêu chuẩn này được ban hành chính thức, nó sẽ trở thành tài liệu nền tảng để tham chiếu cho công tác ‘tính toán dân số trong quy hoạch đô thị’, bao gồm cả việc thực hành lẫn quản lý, giám sát việc thực hành tính toán.

Tại cuộc họp các ủy viên phản biện và thành viên hội đồng đều cho rằng đề tài này khó nhưng được nghiên cứu công phu, nghiêm túc… Bên cạnh đó, các thành viên đã đóng góp một số ý kiến về tính khả thi về cơ sở dữ liệu, khả năng áp dụng tiêu chuẩn, cấu trúc lại phần thuật ngữ, giải thích, làm rõ cách hiểu về nhân khẩu học.

Kết luận cuộc họp, chủ tịch hội đồng Phạm Thị Nhâm đánh giá đề tài được nghiên cứu kỹ, sâu, nhiều tài liệu tham khảo. Bà nhất trí với nhóm nghiên cứu khi đưa ra nhiều phương pháp tính toán. Theo bà, tùy thuộc vào từng vùng lãnh thổ, khi tư vấn cần lý giải cho dự báo dân số họ đưa ra thì họ có thể soi chiếu vào một trong các phương pháp tính toán dân số để giải thích. Bà yêu cầu nhóm nghiên cứu cần hoàn thiện lại hồ sơ theo đề cương đã được duyệt. Ngoài ra, bà trao đổi thêm về dân số quy đổi, tính toán dân số đối với các đô thị du lịch, đô thị công nghiệp khi có thời điểm dân số tăng đột biến… PVT Phạm Thị Nhâm đề nghị nhóm nghiên cứu sớm hoàn thiện nội dung trình Bộ Xây dựng nghiệm thu.