Mở rộng không gian đô thị để phát triển
Tháng 8/2013, UBND tỉnh Đắk Nông ban hành Quyết định số 1292 phê duyệt Đồ án Quy hoạch chung đô thị Gia Nghĩa đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 (gọi tắt là Quy hoạch 1292).
Quy hoạch 1292 đóng vai trò quan trọng trong việc định hình các kế hoạch phát triển đô thị, góp phần cụ thể hóa các mục tiêu kinh tế - xã hội.
Tuy nhiên, trong quá trình phát triển xây dựng đô thị và quản lý xây dựng quy hoạch đô thị theo đồ án nảy sinh một số vấn đề bất cập.
Theo Sở Xây dựng tỉnh Đắk Nông, Quy hoạch 1292 mở rộng không gian đô thị của Gia Nghĩa, bao gồm diện tích tự nhiên thành phố và 5 xã lân cận, gồm: Nhân Cơ, Nhân Đạo, Đắk Wer, huyện Đắk R’lấp; xã Trường Xuân, huyện Đắk Song; xã Đắk Ha, huyện Đắk Glong.
Quy hoạch đô thị Gia Nghĩa phê duyệt năm 2013 bao gồm địa giới hành chính toàn thành phố và 5 xã phụ cận của 3 huyện dẫn tới phát sinh một số bất cập
Việc mở rộng đô thị ngoài không gian hành chính của thành phố đã khiến cho việc đầu tư khó đồng bộ do cần kinh phí lớn. Nguồn lực thực hiện quy hoạch Gia Nghĩa còn khiêm tốn nên quá trình thực hiện gặp nhiều khó khăn.
Mặt khác, việc mở rộng thành phố ra các xã Nhân Cơ, Đắk Wer, Nhân Đạo, Trường Xuân, Đắk Ha sẽ thu hẹp diện tích, ảnh hưởng đến việc tồn tại của các huyện Đắk R'lấp, Đắk Song và Đắk Glong.
Đáng lưu ý là một số tuyến đường giao thông quan trọng trong quy hoạch chung đô thị không còn phù hợp với điều kiện địa hình đặc thù. Việc triển khai các dự án giao thông lớn không khả thi, ảnh hưởng tới việc phát triển của thành phố.
Trong những năm vừa qua, Gia Nghĩa đã được lập các đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết để cụ thể hóa đồ án quy hoạch chung.
Tuy nhiên, tình trạng quy hoạch chồng quy hoạch, quy hoạch không sát với thực tế đang gây ra khó khăn cho việc triển khai các dự án.
Chính quyền địa phương lúng túng trong việc quản lý và thực hiện quy hoạch. Nhiều vấn đề phát sinh, đặc biệt là đất đai ở TP. Gia Nghĩa trở thành bức xúc của người dân lâu nay.
UBND tỉnh Đắk Nông nhận định, qua hơn 10 năm thực hiện Quy hoạch 1292, hiện trạng đô thị Gia Nghĩa đã có nhiều thay đổi. Một số vị trí quy hoạch đất hành chính không còn phù hợp.
Một số đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, các dự án đầu tư xây dựng hạ tầng khu dân cư được triển khai hình thành các khu dân cư ổn định.
Do đó, việc điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung đô thị cần phải được thực hiện để cập nhật lại các nội dung trên. Việc điều chỉnh quy hoạch theo hướng ổn định dân cư, tạo điều kiện cho việc kêu gọi đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
Phù hợp quy hoạch chung, phát huy lợi thế tổng thể
Theo Sở Xây dựng Đắk Nông, việc điều chỉnh quy hoạch đô thị Gia Nghĩa nhằm cụ thể hóa Quy hoạch vùng Tây Nguyên, Quy hoạch tỉnh Đắk Nông cùng các quy hoạch chuyên ngành đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Mục tiêu hướng tới là xây dựng Gia Nghĩa trở thành một đô thị thông minh, là trung tâm hành chính của Đắk Nông và trở thành một trong những đô thị động lực của vùng Tây Nguyên.
Trong Quy hoạch tỉnh Đắk Nông, Gia Nghĩa là đô thị trung tâm của Đắk Nông, là cực động lực tăng trưởng trung tâm và là tiểu vùng trung tâm kinh tế - xã hội. Đến năm 2030, Gia Nghĩa phấn đấu trở thành đô thị loại II trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên hơn 28.400ha.
Khi điều chỉnh quy hoạch địa giới hành chính (không còn 5 xã lân cận như trước), những dự báo về phát triển dân số, lao động, phát triển kinh tế - xã hội và phân bố dân cư… của Gia Nghĩa sẽ có nhiều thay đổi.
Đây là những vấn đề cần phải cập nhật để đưa ra những giải pháp quy hoạch về sử dụng đất, không gian, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng kinh tế - xã hội.
Một trong những yêu cầu trọng tâm được Sở Xây dựng đặt ra đối với điều chỉnh quy hoạch đô thị Gia Nghĩa là việc phải phân tích các động lực mới và dự báo nhu cầu phát triển trong các giai đoạn.
Định hướng phát triển Gia Nghĩa cần phải hài hòa với yêu cầu bảo tồn và phát huy giá trị cảnh quan thiên nhiên, du lịch, di tích lịch sử văn hóa theo hướng bền vững và bảo vệ môi trường.
Việc điều chỉnh quy hoạch Gia Nghĩa gắn với việc xây dựng các chương trình, dự án chiến lược cần ưu tiên đầu tư. Các chương trình, dự án cần có tính khả thi cao, có tính linh hoạt, đáp ứng nhu cầu trước mắt về phát triển cũng như có tính ổn định lâu dài, là động lực để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của thành phố.
Theo Giám đốc Sở Xây dựng Đắk Nông Phan Nhật Thanh, quy hoạch mới sẽ đề xuất giải pháp cho toàn thành phố. Qua việc rà soát, cập nhật các nội dung điều chỉnh cục bộ, quy hoạch chung sẽ điều chỉnh cần thiết đối với các phân khu chức năng để phát huy tiềm năng, lợi thế tổng thể của toàn đô thị.
Gia Nghĩa sẽ phát triển tốt những ngành kinh tế mũi nhọn trong mối tương quan bền vững tổng thể, hài hòa của toàn nền kinh tế, môi trường và xã hội.
Ông Thanh cho hay: "Thành phố sẽ được quy hoạch phát triển theo hướng hiện đại, mang bản sắc địa phương và lấy chất lượng sống của cộng đồng dân cư làm nền tảng. Gia Nghĩa sẽ được kết nối đồng bộ về giao thông và có các giải pháp khả thi về dân số, nhà ở, hạ tầng, môi trường… để từng bước trở thành trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật của Đắk Nông".