Việt Nam và Cuba tăng cường hợp tác trong sản xuất lúa gạo

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị chủ trì Hội nghị

Mở đầu cuộc gặp, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị chúc mừng quan hệ anh em, hữu nghị truyền thống đặc biệt Việt Nam – Cuba không ngừng được củng cố và tăng cường trong thời gian qua.

Với trách nhiệm là cơ quan chủ trì Phân ban Việt Nam trong Ủy ban Liên Chính phủ (UBLCP) Việt Nam – Cuba, Bộ Xây dựng luôn nỗ lực tạo mọi điều kiện thuận lợi để thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước, trong đó lĩnh vực nông nghiệp luôn luôn nhận được sự quan tâm lớn.

Trong thời gian qua, Việt Nam đã hỗ trợ Cuba thực hiện 8 dự án về sản xuất lúa gạo, phát triển cây có hạt, nuôi trồng thủy sản… Các dự án hợp tác đã đạt được nhiều kết quả khả quan, hỗ trợ tích cực cho Cuba trong việc gia tăng sản lượng lương thực, thực phẩm, nâng cao trình độ kỹ thuật và quản lý cho đội ngũ cán bộ trong sản xuất lúa gạo nói riêng, sản xuất nông nghiệp nói chung.

Hiện tại, Việt Nam đang tiếp tục hỗ trợ Cuba thực hiện 3 dự án, bao gồm: Dự án hợp tác Việt Nam - Cuba phát triển sản xuất lúa gạo tại Cuba giai đoạn 5 (2019 – 2025), Dự án hợp tác nuôi trồng thủy sản tại Cuba giai đoạn 2023 – 2025 và Dự án hợp tác sản xuất ngô tại Cuba giai đoạn 2023 - 2025.

Thực hiện nội dung trao đổi giữa lãnh đạo cấp cao hai nước nhân chuyến thăm Cuba của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm vào tháng 9/2024, Chính phủ Việt Nam đã giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Bộ NNPTNT) chủ trì, trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt Đề án hợp tác Việt Nam - Cuba đẩy mạnh sản xuất lúa gạo, từng bước đảm bảo an ninh lương thực tại Cuba giai đoạn 2025 – 2027 (Đề án) nhằm triển khai mô hình hợp tác nông nghiệp giữa hai nước một cách thiết thực, hiệu quả.

Với vai trò cơ quan chủ trì Phân ban Việt Nam trong UBLCP Việt Nam – Cuba, Bộ Xây dựng đã tích cực thúc đẩy thực hiện các thủ tục cung cấp gạo cho Cuba như thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước. Bộ cũng quan tâm thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam tham gia đầu tư sản xuất, kinh doanh tại Cuba, đặc biệt là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Hiện nay, một doanh nghiệp Việt Nam đang đầu tư vào sản xuất nông nghiệp tại Cuba, đó là Công ty TNHH AGRI-VMA.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng đang hỗ trợ Công ty Thái Bình xây dựng dự án nghiên cứu khả thi sản xuất và chế biến lúa gạo, sản xuất dầu đậu nành kết hợp trồng đậu nành, ngô và chăn nuôi gia cầm, gia súc tại Cuba.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đề nghị Bộ Nông nghiệp Cuba quan tâm, phối hợp với các Bộ, ngành tại Cuba và Bộ NNPTNT Việt Nam giải quyết các vướng mắc, hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp tại Cuba trong giai đoạn 2025 – 2027, từ đó góp phần đảm bảo an ninh lương thực cho Cuba.

Trước mắt, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đề nghị Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Cuba phối hợp với các Bộ, ngành tại Cuba tập trung chỉ đạo thực hiện hiệu quả các thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước và thỏa thuận giữa Bộ Nông nghiệp hai nước đã ký kết, từ đó tháo gỡ các vướng mắc cụ thể về đất đai, chính sách lao động, nhập khẩu nguyên vật tư, vật liệu phục vụ sản xuất, vấn đề thuế và ngoại hối...

Chia sẻ tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Cuba Ydael Jesús Pézez Brito cho biết, phía Cuba đã thành lập một Tổ công tác do Phó Thủ tướng Ricardo Cabrisas Ruiz đứng đầu nhằm trực tiếp chỉ đạo việc thực hiện thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước.

Theo thỏa thuận hợp tác giữa Bộ Nông nghiệp của hai nước, trong thời gian tới Việt Nam và Cuba sẽ triển khai 3 mô hình thí điểm. Theo mô hình thứ nhất, Cuba sẽ cấp quyền sử dụng đất mà không thu tiền, còn Việt Nam sẽ quản lý hoàn toàn việc triển khai thực hiện dự án trồng lúa. Mô hình thứ hai là hợp tác giữa doanh nghiệp hai nước để sản xuất lúa gạo tại Cuba. Mô hình thứ ba là các doanh nghiệp Việt Nam cung cấp vật tư, nguyên liệu nông nghiệp thiết yếu phục vụ sản xuất nông nghiệp cho các đơn vị sản xuất lúa gạo nhỏ lẻ tại Cuba. Hiện nay, doanh nghiệp Việt Nam đang thực hiện theo mô hình thứ nhất, đầu tư trồng lúa tại Cuba.

Tại buổi làm việc, phía Cuba đề nghị tăng diện tích gieo trồng từ 20.000ha lên 100.000ha nhằm đáp ứng mục tiêu mỗi năm tiêu thụ khoảng 600.000 tấn gạo của người dân Cuba. Hiện nay, Cuba đang có diện tích 200.000ha phục vụ cho mục đích trồng lúa. Các điều kiện về con người, cây giống, cơ sở hạ tầng, hệ thống tưới tiêu, máy móc, giao thông… cũng luôn sẵn sàng. Vì vậy, Bộ trưởng Ydael Jesús Pézez Brito rất tin tưởng vào sự thành công của dự án hợp tác giữa hai nước và thành công này sẽ thu hút thêm các doanh nghiệp Việt Nam khác đầu tư vào Cuba.

Thực tế, sau khi ký kết thỏa thuận, phía Cuba đã tích cực, khẩn trương tháo gỡ các khó khăn cho các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào sản xuất nông nghiệp tại Cuba. Đây là lần đầu tiên Chính phủ Cuba cấp quyền sử dụng đất không thu tiền cho một doanh nghiệp nước ngoài, đồng thời cho phép doanh nghiệp Việt Nam trực tiếp tuyển dụng người lao động tại Cuba.

Nhân buổi làm việc lần này, Bộ Nông nghiệp Cuba mong muốn Bộ Xây dựng sẽ đề xuất, kiến nghị với Chính phủ Việt Nam để ban hành những cơ chế phù hợp áp dụng cho các doanh nghiệp đầu tư vào Cuba.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị ghi nhận các bước tiến tích cực để thực hiện Đề án và mong muốn Bộ Nông nghiệp Cuba sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan, doanh nghiệp Việt Nam để tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn nhằm tạo điều kiện thuận lợi, thúc đẩy việc đầu tư sản xuất lúa gạo của các doanh nghiệp Việt Nam tại Cuba.

Đối với đề xuất mở rộng diện tích canh tác lúa gạo, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho rằng, hai nước cần tập trung triển khai thành công giai đoạn đầu của Đề án, tạo động lực thu hút các doanh nghiệp khác tham gia mở rộng sản xuất, nhằm đáp ứng nhu cầu gạo của Cuba. Ngoài ra, Bộ trưởng cũng gợi ý Cuba tăng cường thử nghiệm, áp dụng giải pháp canh tác nhiều vụ trong một năm theo kinh nghiệm của Việt Nam để gia tăng sản lượng lúa gạo.

Với vai trò cơ quan chủ trì Phân ban Việt Nam trong UBLCP Việt Nam – Cuba, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành để tham mưu, đề xuất với các cấp có thẩm quyền để xem xét, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện thành công Đề án.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cũng mong muốn có nhiều hình thức hợp tác giữa hai bên nhằm nâng cao sản lượng lúa gạo, đảm bảo an ninh lương thực cho Cuba, đồng thời tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị giữa hai nước.

Cũng tại buổi làm việc lần này, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đã trao đổi với Thứ trưởng Bộ Ngoại thương và Đầu tư nước ngoài Cuba Rivas Saavedra Deborah về kết quả triển khai thực hiện thỏa thuận cấp cao giữa hai nước và nội dung hai Bộ trao đổi vào tháng 9/2024, thống nhất cùng phối hợp chuẩn bị tốt các nội dung cho kỳ họp lần thứ 42 UBLCP Việt Nam – Cuba dự kiến tổ chức vào nửa đầu năm 2025.