Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn chủ trì Hội nghị.
ThS. KSKT Phạm Thị Huệ Linh đại diện VIUP trình bày đồ án.
Báo cáo tại hội nghị, đại diện đơn vị tư vấn (Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia - VIUP) cho biết, Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo có diện tích 56.685ha, gồm 4 đơn vị hành chính: xã Sơn Kim I, xã Sơn Kim II, xã Sơn Tây và thị trấn Tây Sơn thuộc huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Ranh giới cụ thể: phía Bắc giáp xã Sơn Hồng, huyện Hương Sơn; phía Nam giáp huyện Vũ Quang; phía Đông giáp xã Sơn Lĩnh và xã Quang Diệm, huyện Hương Sơn; phía Tây giáp tỉnh Bolikhămxay, Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào. Phạm vi lập Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo đến năm 2045 có diện tích khoảng 23.400ha, thuộc vùng lõi Khu kinh tế.
Mục tiêu điều chỉnh quy hoạch nhằm tạo điều kiện để phát huy tổng hợp các tiềm năng, thế mạnh của Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo; phát triển Khu kinh tế năng động, hiệu quả, có bản sắc, tầm cỡ quốc tế và phù hợp với các điều kiện của bối cảnh phát triển mới; định hướng phát triển Khu kinh tế đảm bảo phát triển phù hợp trong giai đoạn trước mắt, bền vững trong tương lai; cụ thể hoá chủ trương của Chính phủ về phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ; làm cơ sở pháp lý để quản lý xây dựng, triển khai các quy hoạch chi tiết và các dự án đầu tư trong Khu kinh tế.
Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo được quy hoạch với tính chất là cửa ngõ giao thương và đầu mối giao thông quan trọng trong nước và quốc tế trên hành lang kinh tế Đông - Tây; là Khu kinh tế tổng hợp đa ngành, đa lĩnh vực, bao gồm: thương mại, dịch vụ, logistics, du lịch, nông lâm nghiệp, công nghiệp và đô thị; trung tâm văn hóa, dịch vụ du lịch của tỉnh Hà Tĩnh và vùng Bắc Trung Bộ, có cơ sở hạ tầng kỹ thuật và xã hội đồng bộ, hiện đại; có vị trí quan trọng về an ninh quốc phòng.
Đồ án dự báo đến năm 2030: quy mô dân số Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo đạt khoảng 32.700 người, đến năm 2045 đạt khoảng 60.000 người.
Về định hướng phát triển không gian: dựa trên các đặc điểm sinh thái, cảnh quan tự nhiên, kết hợp với các không gian cây xanh cảnh quan công cộng trong các khu chức năng xây dựng, Đồ án định hướng tổ chức hệ thống hạ tầng xanh, không gian mở công cộng như hệ thống khung kết nối, thúc đẩy và kiểm soát các không gian phát triển trong Khu kinh tế. Trong đó, chú trọng duy trì hành lang cây xanh, không gian mở công cộng ven sông, dọc theo các mạch nước và tạo ra nhiều không gian cây xanh mặt nước, không gian mở công cộng, trong các khu vực dân cư, có ít nhất một phía được tiếp cận trực tiếp với dịch vụ mà không bị giao thông cơ giới chia cắt, để đảm bảo an toàn, thuận lợi và hấp dẫn đối với người sử dụng.
Chú trọng phát triển các khu đô thị mới theo cấu trúc đô thị hỗn hợp tại các khu vực ven sông Ngàn Phố. Hạn chế đền bù giải tỏa, tạo điều kiện để người dân địa phương ổn định kinh tế và được tham gia hưởng lợi từ quá trình phát triển. Bổ sung quỹ đất phát triển mới với quy mô phù hợp, lân cận các khu dân cư hiện hữu, để bổ sung chức năng và hoàn thiện không gian cho các khu vực dân cư hiện hữu, đặc biệt là các không gian công cộng, tín ngưỡng, lưu trữ và chế biến nông sản, tiểu thu công nghiệp.
Bên cạnh đó, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp công nghệ cao và các loại hình du lịch sinh thái đặc thù gắn với vùng đồi núi. Ưu tiên bố trí các chuỗi không gian xanh công cộng làm thành không gian tương tác tại ranh giới giữa khu cũ và khu mới. Kết nối chặt chẽ về cả đường tiếp cận lẫn cấu trúc với khu đô thị hiện hữu và đảm bảo thoát nước chủ động cho các khu dân cư hiện hữu. Phân vùng dựa trên các giá trị đặc trưng của từng khu vực để hướng dẫn, kiểm soát và phát huy tiềm năng phát triển một cách năng động, hiệu quả và có bản sắc về kinh tế, xã hội, cảnh quan.
Đồ án định hướng các trọng tâm phát triển đô thị trong Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo bao gồm: Khu đô thị trung tâm hành chính thương mại dịch vụ tại thị trấn Tây Sơn, khu đô thị gắn với dịch vụ logistics tại khu vực cổng B và khu đô thị dịch vụ nước khoáng nóng Nước Sốt; bổ sung và hoàn thiện mạng lưới đường bộ đáp ứng nhu cầu phát triển của Khu kinh tế; nâng cấp chất lượng tuyến đường huyết mạch - QL8; đầu tư xây dựng tuyến đường chính phía Nam sông Ngàn Phố trong khu vực trung tâm khu kinh tế.
Hệ thống sinh thái cảnh quan - không gian mở công cộng được quan tâm, tôn tạo, bảo vệ, gìn giữ những giá trị sinh thái quý giá, đồng thời khai thác các giá trị sinh thái cảnh quan đó cho các mục đích phát triển đô thị và du lịch, đảm bảo các hoạt động sản xuất nông nghiệp cũng như thoát nước. Các trung tâm khu dân cư hiện hữu được cải tạo và nâng cấp thông qua việc tạo ra các không gian cây xanh, công viên, quảng trường mở hoặc vỉa hè mở rộng, bổ sung cây xanh bóng mát, tăng cường kết nối giao thông, hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật và xã hội. Hệ thống các tuyến trục chính khu kinh tế với chức năng sử dụng khuyến khích đa dạng và linh hoạt đáp ứng theo nhu cầu thị trường, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường và không mất mỹ quan.
Bên cạnh định hướng không gian, Đồ án cũng đưa ra các định hướng về quy hoạch sử dụng đất; quy định kiểm soát về kiến trúc, cảnh quan trong Khu kinh tế; định hướng về phát triển hạ tầng kỹ thuật; các dự án ưu tiên đầu tư; tổ chức thực hiện.
Tại hội nghị, các chuyên gia thành viên Hội đồng đóng góp ý đơn vị tư vấn cần rà soát, bổ sung cơ sở pháp lý có liên quan; đánh giá kỹ thực trạng thực hiện các dự án đã được phê duyệt; bổ sung tổng quan tình hình phát triển kinh tế xã hội tỉnh Hà Tĩnh và Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo; bổ sung đánh giá lợi thế của Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo so với các Khu kinh tế cửa khẩu trong khu vực miền Trung; bổ sung đánh giá lợi thế giao thương giữa Việt Nam và Lào thông qua Khu kinh tế cửa khẩu này; xác định cụ thể các khu vực trong Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo cần lập quy hoạch phân khu; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị an ninh quốc phòng đóng trên địa bàn trong quá trình thực hiện quy hoạch.
Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn tổng hợp ý kiến góp ý của các chuyên gia, thành viên Hội đồng, đồng thời bổ sung một số nội dung và đề nghị đơn vị tư vấn phối hợp chặt chẽ với các đơn vị thuộc UBND tỉnh Hà Tĩnh tiếp thu đầy đủ. Ngoài ra, lưu ý rà soát cơ sở pháp lý lập quy hoạch Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo; rà soát, đánh giá kỹ hơn hiện trạng triển khai các dự án trong Khu kinh tế, qua đó đảm bảo các dự án này phù hợp với định hướng điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo trong giai đoạn tới; quan tâm đảm bảo an ninh quốc phòng; sớm hoàn thiện hồ sơ Đồ án, đặc biệt là dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ để UBND tỉnh Hà Tĩnh trình Thủ tướng xem xét, quyết định.