Gỡ vướng trong phân loại đô thị khi sắp xếp đơn vị hành chính

Chiều 22/8, tiếp tục chương trình Phiên họp 36, UBTVQH đã xem xét đề nghị ban hành Nghị quyết quy định một số nội dung liên quan đến các Nghị quyết của UBTVQH về phân loại đô thị, tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 để thực hiện sắp xếp ĐVHC là đô thị giai đoạn 2023-2025.

 Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH

Đẩy nhanh tiến độ sắp xếp đơn vị hành chính đô thị

Trình bày Tờ trình của Chính phủ về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, việc ban hành Nghị quyết nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giảm bớt thời gian hoàn thiện các bước; áp dụng cho các ĐVHC cấp huyện, cấp xã là đô thị cơ bản đáp ứng nguyên tắc sắp xếp ĐVHC về phù hợp quy hoạch và bảo đảm chất lượng đô thị; xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm các cấp, các ngành trong việc hoàn thiện các hồ sơ về quy hoạch đô thị, đánh giá chất lượng đô thị.

Dự thảo Nghị quyết quy định áp dụng đối với ĐVHC thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023-2025 đã được đưa vào phương án tổng thể và đã được lấy ý kiến của cử tri và HĐND cấp tỉnh về Đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã.

 Bộ trưởng Bộ Xây dựng trình bày Tờ trình tại Phiên họp. Ảnh: VPQH

Nội dung của Dự thảo Nghị quyết quy định áp dụng về đánh giá phân loại đô thị để thực hiện sắp xếp ĐVHC là thành phố, thị xã giai đoạn 2023-2025; Quy định áp dụng về đánh giá phân loại đô thị là thị trấn để thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023-2025; Quy định thành phần hồ sơ đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã đối với các trường hợp quy định tại Dự thảo Nghị quyết; Quy định việc khảo sát phục vụ việc thẩm định đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã.

Việc ban hành Nghị quyết sẽ giúp các địa phương đẩy nhanh tiến độ trình Chính phủ, UBTVQH để lập, thẩm định và trình Đề án sắp xếp ĐVHC đô thị. Về số lượng các ĐVHC đô thị đủ điều kiện thực hiện sắp xếp ĐVHC đô thị dự kiến giải quyết được khoảng hơn 30 thị trấn, 08 phường và 01 thành phố.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, việc thực hiện sắp xếp ĐVHC đô thị trong giai đoạn 2019-2021 đã bộc lộ một số nội dung bất cập. Do đó, Dự thảo Nghị quyết đã có các quy định để đảm bảo việc thực hiện nghiêm túc công tác đánh giá phân loại đô thị, làm cơ sở cho sắp xếp ĐVHC.

Cho phép thực hiện song song hai quy trình

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật thấy rằng, việc trình UBTVQH ban hành một nghị quyết riêng về nội dung này là phù hợp. Bởi đây thực chất là các giải pháp bổ sung so với Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 để áp dụng cho một số trường hợp rất cụ thể, đặc thù, ngoại lệ xuất phát từ thực tiễn xây dựng đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã của địa phương trong giai đoạn 2023-2025.

Các quy định trong Dự thảo Nghị quyết này không mâu thuẫn với các quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục lập, điều chỉnh quy hoạch của Luật Quy hoạch, Luật Quy hoạch đô thị cũng như không trực tiếp sửa đổi các quy định của các Nghị quyết số 1210, 1211 và 35 và chỉ áp dụng đối với các ĐVHC thực hiện sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025.

Cơ quan thẩm tra đồng tình với việc cho phép các cơ quan, địa phương khi xây dựng đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 được thực hiện song song hai quy trình lập, thẩm định, công nhận kết quả đánh giá tiêu chí phân loại đô thị, đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị với công tác lập, thẩm định đề án sắp xếp ĐVHC, thay vì phải hoàn thành hồ sơ về đô thị rồi mới tiến hành quy trình lập, thẩm định đề án sắp xếp ĐVHC - đây là giải pháp đơn giản hóa về quy trình, thủ tục.

Cùng với đó, các cơ quan, địa phương được sử dụng một số nội dung quy hoạch hiện có đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt như: quy hoạch chung đô thị và vùng phụ cận đối với thành phố, thị xã, quy hoạch chung đô thị loại IV đối với thị trấn hoặc nhiệm vụ quy hoạch chung đô thị đã được phê duyệt đối với thị trấn để làm cơ sở rà soát, đánh giá tiêu chí phân loại đô thị phục vụ cho việc sắp xếp ĐVHC.

Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị bổ sung nội dung cho phép địa phương được sử dụng quy hoạch tỉnh để thực hiện rà soát, đánh giá các tiêu chí về phân loại đô thị đối với thị trấn.

“Đây là giải pháp phù hợp với hiện trạng đang tồn tại nhiều loại quy hoạch được phê duyệt qua nhiều giai đoạn khác nhau ở các địa phương song vẫn bảo đảm nguyên tắc phù hợp quy hoạch được quy định Nghị quyết số 35; đồng thời giúp tháo gỡ khó khăn cho công tác rà soát, đánh giá, phân loại đô thị để phục vụ việc sắp xếp ĐVHC bởi quá trình này cần rất nhiều thời gian mới có thể hoàn thành được” - ông Hoàng Thanh Tùng nêu rõ.

Về thời điểm có hiệu lực của Nghị quyết, do được ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn, Ủy ban Pháp luật đề nghị Dự thảo Nghị quyết có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký ban hành và đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định chuyển tiếp để giải quyết một số trường hợp cụ thể.

Sau khi thảo luận, UBTVQH đã biểu quyết thông qua Dự thảo Nghị quyết với 100% Ủy viên UBTVQH có mặt tán thành.