Một góc đô thị TP Cần Thơ nhìn từ trên cao.
Ðiều chỉnh quy hoạch theo yêu cầu phát triển mới
Theo Sở Xây dựng TP Cần Thơ, đồ án Ðiều chỉnh Quy hoạch chung TP Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1515/QÐ-TTg ngày 28-8-2013 (Quy hoạch chung 2013). Quá trình triển khai thực hiện Quy hoạch chung 2013 hơn 10 năm qua đã phát sinh một số bất cập, thành phố đã rà soát theo quy định pháp luật, bên cạnh đó có sự xuất hiện những yếu tố mới có tác động ảnh hưởng đến phát triển TP Cần Thơ. Do đó, cần phải lập “Ðiều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung TP Cần Thơ đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065” để kịp thời khắc phục các tồn tại, bất cập của Quy hoạch chung 2013, cụ thể hóa và cập nhật kịp thời quan điểm chỉ đạo, chiến lược, định hướng yêu cầu đặt ra đối với phát triển TP Cần Thơ theo các nghị quyết, các quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng ÐBSCL, quy hoạch TP Cần Thơ…
Theo nội dung dự thảo Nhiệm vụ Ðiều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung TP Cần Thơ, phạm vi lập điều chỉnh quy hoạch bao gồm toàn bộ phạm vi ranh giới hành chính của TP Cần Thơ; tổng diện tích tự nhiên 1.440,4km2. Phạm vi nghiên cứu là vai trò của TP Cần Thơ trong mối quan hệ phát triển với các vùng lân cận có tác động trực tiếp đến thành phố (các tỉnh, thành vùng ÐBSCL), đồng thời đặt trong bối cảnh mối liên hệ mật thiết với sự phát triển kinh tế - xã hội vùng TP Hồ Chí Minh.
Về thời hạn quy hoạch: ngắn hạn đến năm 2030, dài hạn đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. Mục tiêu đến năm 2030, TP Cần Thơ là cực tăng trưởng của vùng ÐBSCL; là thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại, mang đậm bản sắc văn hóa xứ Tây Ðô; là trung tâm đô thị, trung tâm dịch vụ thương mại, du lịch, logistics, công nghiệp chế biến, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, giáo dục và đào tạo, y tế chuyên sâu, khoa học công nghệ, văn hóa, thể thao của vùng ÐBSCL; có hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ thích ứng với biến đổi khí hậu, đáp ứng yêu cầu kết nối nội vùng, liên vùng và liên vận quốc tế… Ðến năm 2045, Cần Thơ là thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại mang đậm bản sắc sông nước vùng ÐBSCL; thuộc nhóm các thành phố phát triển khá ở châu Á. Phát triển không gian TP Cần Thơ theo hướng phát triển toàn diện, bền vững, thích ứng và có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu; đồng thời phát huy tiềm năng, lợi thế và bản sắc vùng sông nước đặc trưng của vùng ÐBSCL. Phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, kết nối vùng và liên vùng; phát huy vai trò trung tâm vùng ÐBSCL, là đầu mối quan trọng trong vận tải nội vùng và liên vận quốc tế; phát triển những mô hình về không gian đô thị xanh, thông minh để Cần Thơ thực sự nổi trội thành một đầu tàu về phát triển trong lĩnh vực đô thị hóa vùng ÐBSCL, trở thành một đô thị vệ tinh thực sự hiệu quả của vùng TP Hồ Chí Minh. Ngoài ra, xác định tầm nhìn đến năm 2065, có tính đột phá cho một vị thế mới của TP Cần Thơ trong bối cảnh phát triển mới gắn với mô hình tăng trưởng kinh tế của thành phố và của vùng ÐBSCL. Ðề xuất các chương trình, dự án ưu tiên đầu tư và nguồn lực thực hiện.
Về tính chất đô thị, xây dựng và phát triển TP Cần Thơ trở thành thành phố trung tâm vùng, sinh thái, văn minh, hiện đại, mang đậm bản sắc sông nước vùng ÐBSCL; có hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ thích ứng với biến đổi khí hậu, đáp ứng yêu cầu kết nối nội vùng, liên vùng và liên vận quốc tế. Ðồng thời, là đô thị loại I trực thuộc Trung ương, có vai trò, động lực phát triển của vùng; là đầu tàu phát triển và là một trong những trung tâm kinh tế, văn hóa quan trọng của cả nước. Cần Thơ không chỉ là một cực tăng trưởng của vùng ÐBSCL và cả nước, mà còn đóng vai trò liên kết vùng cũng như kết nối nước ta với các nước thuộc tiểu vùng sông Mekong mở rộng. Là địa bàn trọng điểm giữ vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh của vùng ÐBSCL và của cả nước.
TP Cần Thơ là đô thị trung tâm vùng ÐBSCL, tập trung vào 3 chiến lược chính: các kết nối và nút hạ tầng liên vùng về đường sắt, hàng không, đường thủy và đường bộ cao tốc; bố cục các vùng chức năng tập trung Khu kinh tế chuyên biệt, cung cấp các dịch vụ cho toàn vùng; phát triển đô thị theo hướng tiên phong cho những mô hình phát triển đô thị đặc thù của vùng ÐBSCL. Ðô thị sinh thái sông nước cao cấp dọc sông Hậu, lấy sông Hậu là mặt tiền chính cho toàn thành phố, phát triển bản sắc của từng quận, huyện thành đô thị bên các sông nhánh. Ðô thị hiện đại: xây dựng Cần Thơ trở thành đô thị hiện đại, xanh, thân thiện với môi trường. Phát triển trục hạ tầng đa phương thức dọc theo trục hành lang kinh tế Ðông - Tây, đường sắt trên cao phục vụ cảnh quan, du lịch dọc sông Hậu; phát triển đô thị gắn với nhà ga đường sắt, sân bay. Ðô thị thông minh: đô thị số gắn với phát triển kinh tế số, tích hợp kỹ thuật số để nâng cao hiệu quả của hệ thống hạ tầng cứng, nhất là hạ tầng giao thông.
Thống nhất nội dung nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch
Lãnh đạo các bộ, ngành có liên quan đã đóng góp ý kiến cho Nhiệm vụ Ðiều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung TP Cần Thơ, yêu cầu bổ sung thêm các nội dung phù hợp. Nhất là tập trung phát triển giao thông kết nối liên vùng, nghiên cứu kỹ nội dung phát triển đường sắt đô thị; rà soát việc phát triển các khu công nghiệp công nghệ cao; nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, tuần hoàn; xác định các khu chức năng mang tính chất của vùng kinh tế trọng điểm tại khu vực ÐBSCL, quan tâm phát triển đô thị theo mô hình đặc thù… Hội đồng thẩm định thống nhất trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Nhiệm vụ Ðiều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung TP Cần Thơ sau khi địa phương và đơn vị tư vấn tiếp thu ý kiến góp ý để hoàn thiện Tờ trình.
Ông Mai Như Toàn, Giám đốc Sở Xây dựng TP Cần Thơ, cho biết: Nội dung Ðiều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung TP Cần Thơ đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 có tính kế thừa định hướng về hệ thống đô thị theo Quy hoạch chung năm 2013. Ðồng thời, bám sát theo Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 5-8-2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; cụ thể hóa Quy hoạch TP Cần Thơ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1519/QÐ-TTg ngày 2-12-2023) và dựa vào tình hình thực tiễn của địa phương… TP Cần Thơ sẽ hoàn chỉnh hồ sơ theo góp ý của các bộ, ngành, các thành viên Hội đồng thẩm định, trình Thủ tướng phê duyệt Nhiệm vụ Ðiều chỉnh quy hoạch. Sau khi Nhiệm vụ Ðiều chỉnh quy hoạch được phê duyệt, UBND thành phố sẽ giao cho Sở Xây dựng tiến hành lập đồ án Ðiều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung TP Cần Thơ, đáp ứng yêu cầu phát triển của thành phố.