Vận dụng cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội

 Trẻ em vui chơi tại công viên khu nhà ở xã hội EHomes, phường Phú Hữu, TP Thủ Đức, TPHCM. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Còn nhiều khó khăn

Theo kế hoạch phát triển nhà ở TPHCM, giai đoạn 2021-2025 và Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân KCN, giai đoạn 2021-2030” của Thủ tướng, giai đoạn 2021-2025, TPHCM dự kiến phát triển khoảng 26.200-35.000 căn NƠXH. Trong đó bao gồm cả nhà lưu trú cho công nhân, diện tích sàn NƠXH cho thuê phấn đấu đạt tối thiểu 500.000m2.

Thời gian qua, TPHCM đã triển khai nhiều giải pháp để đẩy nhanh tiến độ phát triển nhà ở nói chung, NƠXH nói riêng. Tuy nhiên, việc phát triển NƠXH gặp nhiều khó khăn về quy hoạch, quỹ đất, thủ tục đầu tư kéo dài khiến doanh nghiệp ít mặn mà. Bên cạnh đó, nhiều dự án đã được triển khai cũng gặp khó. Theo Sở Xây dựng TPHCM, hiện nay thành phố có 36 dự án NƠXH đang hoàn tất thủ tục pháp lý đảm bảo các điều kiện để triển khai thi công xây dựng với quy mô 34.750 căn. Nếu các dự án này hoàn thành kịp thì sẽ đáp ứng đủ chỉ tiêu phấn đấu của thành phố. Trong 36 dự án, dự kiến đến năm 2025 hoàn thành đưa vào sử dụng tối đa 13 dự án (12.000 căn), số còn lại khó hoàn thành.

Bên cạnh đó, giai đoạn 2021-2030, trên địa bàn thành phố có 88 dự án/khu đất dự kiến đầu tư xây dựng NƠXH, trong đó có 18 dự án đang làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Nếu tiến độ thực hiện thủ tục để triển khai các dự án này được đẩy nhanh cũng góp phần thực hiện mục tiêu của thành phố. Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM Huỳnh Thanh Khiết khẳng định, với các dự án đang thực hiện thủ tục đầu tư, sở sẽ nỗ lực thực hiện nhanh để thi công xây dựng.

Về công tác quy hoạch, theo Sở QH-KT TPHCM, trong 88 dự án/khu đất dự kiến xây dựng NƠXH, có 16 dự án không phù hợp quy hoạch; 56 dự án phù hợp quy hoạch; còn lại phù hợp quy hoạch chung nhưng không phù hợp quy hoạch phân khu, chưa có quy hoạch phân khu. Từ thực tế có những dự án không phù hợp quy hoạch, Phó Giám đốc Sở QH-KT Phan Văn Tuấn cho rằng, hiện chưa có phương án quy hoạch tổng thể về phát triển NƠXH, vì vậy cần khảo sát tổng thể, toàn diện về nhà ở, nhất là NƠXH để có cơ sở tính toán, xác định quỹ đất phát triển NƠXH. Sở QH-KT cũng nghiên cứu, đề xuất các khu vực, vị trí quy hoạch khu công nghiệp, khu chế xuất khu công nghệ cao, quy hoạch các khu vực để xây dựng NƠXH trong đồ án quy hoạch chung, làm cơ sở để phát triển NƠXH theo Nghị quyết số 98.

Rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư

Cuối năm 2023, HĐND TPHCM đã ban hành nghị quyết về triển khai, thực hiện các dự án NƠXH trên địa bàn thành phố. Trong công tác quy hoạch, HĐND TPHCM đề nghị UBND TPHCM nghiên cứu, rà soát, đánh giá toàn diện để đưa vào quy hoạch diện tích đất xây dựng NƠXH; khi lập, phê duyệt quy hoạch xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất phải xác định rõ diện tích đất phù hợp để xây dựng NƠXH, đảm bảo quỹ đất tối thiểu 2% tổng diện tích các khu công nghiệp, khu chế xuất để xây dựng nhà ở, công trình dịch vụ, tiện ích phục vụ người lao động.

Cùng với đó, cần có quy trình thủ tục rút gọn thời gian thực hiện các dự án đầu tư xây dựng NƠXH, nhà lưu trú công nhân. Áp dụng các cơ chế, chính sách tại Nghị quyết 98 như rút gọn thủ tục về quy hoạch; cho phép thực hiện thủ tục quyết định chủ trương đầu tư khi chưa có sự phù hợp giữa quy hoạch các cấp…

Để thực hiện nghị quyết của HĐND TPHCM, UBND TPHCM đã ban hành kế hoạch và giao nhiệm vụ, thời gian cụ thể từng cơ quan, đơn vị liên quan. Trong các cuộc làm việc về phát triển NƠXH, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cũng nhắc nhở, yêu cầu các đơn vị tập trung cao độ để đến năm 2025 hoàn thành chỉ tiêu, thấp nhất là 26.200 căn NƠXH, phấn đấu xây dựng 35.000 căn. Trong đó, ngoài việc đôn đốc các chủ đầu tư thực hiện cam kết xây dựng NƠXH, cần nghiên cứu vận dụng Nghị quyết 98 rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục đầu tư để doanh nghiệp xây dựng dự án.

Khâu thủ tục được đánh giá là khâu then chốt để đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án. Sở QH-KT và Sở Xây dựng khẩn trương rà soát quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 với 88 dự án NƠXH để tham mưu UBND TPHCM về quy hoạch tổng thể và toàn diện, xác định vị trí cụ thể theo khu vực phát triển đô thị để cập nhật vào Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung thành phố. Cùng với các dự án đang triển khai, Chủ tịch UBND TPHCM giao Sở Xây dựng phối hợp đơn vị liên quan vận dụng cơ chế, chính sách đặc thù tại Nghị quyết 98 để đề xuất xây dựng NƠXH cho người có thu nhập trung bình như công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, văn nghệ sĩ, vận động viên đạt thành tích cao.

Mặt khác, tạo điều kiện để phát huy vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong tham gia xây dựng NƠXH cho các nhóm đối tượng trên.