Bộ Xây dựng thẩm định Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng, tỉnh Lai Châu đến năm 2045

Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn kết luận hội nghị

Báo cáo tại hội nghị, đại diện đơn vị tư vấn (Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia - VIUP) nêu sự cần thiết lập Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng, đồng thời cho biết, phạm vi lập quy hoạch theo ranh giới thành lập Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng, tỉnh Lai Châu (Quyết định Số 187/2001/QÐ-TTg ngày 7/12/2001 của Thủ tướng Chính phủ về cho phép của khẩu Tây Trang và cửa khẩu Ma Lù Thàng, tỉnh Lai Châu được áp dụng chính sách Khu kinh tế cửa khẩu biên giới), bao gồm 3 xã: Ma Li Pho, Huổi Luông, Mường So và thị trấn Phong Thổ. Quy mô lập quy hoạch có diện tích khoảng 266,69km2.

Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng được quy hoạch với tính chất là: một trong những trung tâm giao thương của Việt Nam và khu vực ASEAN với vùng Tây Nam Trung Quốc; Khu kinh tế cửa khẩu đa ngành, đa lĩnh vực, điểm đột phá về kinh tế của tỉnh Lai Châu và các tỉnh miền núi phía Tây Bắc; một trong những trung tâm kinh tế về thương mại, dịch vụ, du lịch và công nghiệp của khu vực các tỉnh miền núi phía Tây Bắc và có khả năng gắn kết được với các địa phương khác để tạo thành tuyến dịch vụ thương mại - du lịch động lực của toàn vùng Trung du và miền núi phía Bắc; khu vực có vị trí quan trọng về an ninh quốc phòng của Quốc gia.

Đồ án dự báo đến năm 2030, dân số Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng đạt khoảng 35.000 người, nhu cầu đất xây dựng các khu chức năng khoảng 1.420,83ha; đến năm 2045, dân số đạt khoảng 55.000 người, nhu cầu đất xây dựng các khu chức năng khoảng 1.992,73ha.

Về định hướng phát triển không gian: Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng được phát triển căn cứ theo Đồ án Quy hoạch tỉnh Lai Châu thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và trên cơ sở đánh giá các điều kiện tự nhiên, phát triển kinh tế xã hội, các mối liên kết phát triển, điều kiện phát triển của khu vực cửa khẩu, các vùng cảnh quan, hệ thống đô thị và dân cư nông thôn của Khu kinh tế. Theo đó, xây dựng cấu trúc phát triển không gian Khu kinh tế phân theo các khu chức năng, vị trí đặc trưng riêng của từng khu vực, bao gồm: khu vực trung tâm kinh tế biên mậu, dịch vụ và đô thị cửa khẩu; khu đô thị thị trấn Phong Thổ; khu công nghiệp; các khu, vùng du lịch; khu vực dân cư nông thôn và vùng phát triển nông, lâm nghiệp.

Về định hướng kiểm soát kiến trúc, cảnh quan: Đối với khu vực trung tâm kinh tế biên mậu, dịch vụ và đô thị cửa khẩu sẽ khuyến khích phát triển mật độ cao và trung bình, sử dụng đất hiệu quả cho phát triển đô thị và các khu chức năng tập trung. Sử dụng cấu trúc nhà ở truyền thống dân tộc (nhà trình tường dân tộc Mông, nhà sàn dân tộc Thái...) làm nguồn cảm hứng cho thiết kế công trình; khuyến khích sử dụng vật liệu địa phương. Đối với khu vực hiện hữu, cải tạo chỉnh trang cảnh quan đô thị, tổ chức không gian công cộng, không gian mở, không gian xanh, tăng cường các tiện ích công cộng, phát triển hài hòa, gìn giữ phát huy các bản sắc riêng của khu vực.

Đối với khu vực công nghiệp: tổ chức hệ thống cây xanh cách ly với khu dân cư xung quanh; chọn giải pháp phân chia khu đất để có điều kiện xây dựng công trình sản xuất quy mô linh hoạt, tổ chức mạng lưới giao thông hợp lý, thỏa mãn cao nhất các hoạt động sản xuất.

Đối với các khu, vùng du lịch: tôn trọng cảnh quan tự nhiên; kết hợp hài hòa các yếu tố địa hình tự nhiên, cảnh quan rừng, khu vực lâm, nông nghiệp với cấu trúc không gian truyền thống, gắn kết với các khu dân cư lân cận; bảo tồn, khuyến khích xây dựng công trình theo kiến trúc nhà ở truyền thống của từng dân tộc bản địa; đối với khu dân cư hiện có nằm trong các khu du lịch, tổ chức không gian theo mô hình làng bản sinh thái; hình thành các cộng đồng nông, lâm nghiệp với các tiện ích và dịch vụ xã hội đầy đủ; chỉ cho phép xây dựng công trình nhỏ với mục đích kiểm soát và bảo vệ, cho phép các hoạt động du lịch sinh thái theo tuyến điểm một cách hạn chế; công trình phục vụ cho các hoạt động này phải đảm bảo yêu cầu hòa hợp với tự nhiên, không ảnh hưởng đến sinh cảnh.

Đối với khu vực dân cư nông thôn và vùng phát triển nông, lâm nghiệp: cho phép xây dựng các công trình phục vụ nông lâm nghiệp với mật độ tổng thể thấp, các công trình phải phù hợp tính chất với loại hình sản xuất trang trại và nông lâm nghiệp; hạn chế xây dựng công trình thuộc nhóm nhà ở, đô thị dạng tập trung tại đây trong giai đoạn quy hoạch.

Đối với khu vực dân cư nông thôn: kế thừa, phát huy các không gian kiến trúc cảnh quan bản làng truyền thống của các dân tộc, hài hòa với cảnh quan tự nhiên; khuyến khích xây dựng phát triển mô hình nhà theo kiến trúc truyền thống, sinh sống và kết hợp phát triển du lịch cộng đồng, lan tỏa những giá trị văn hóa bản địa đặc trưng của địa phương; khai thác phát huy bản sắc kiến trúc truyền thống cho tổ chức xây dựng công trình công cộng, trung tâm sinh hoạt cộng đồng, gắn với các tuyến cảnh quan nông, lâm nghiệp và tự nhiên.

Cùng với định hướng phát triển không gian tổng thể, kiểm soát về kiến trúc, cảnh quan, Đồ án cũng đưa ra định hướng về quy hoạch sử dụng đất; quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật; các giải pháp bảo vệ môi trường; các chương trình và dự án ưu tiên đầu tư; tổ chức thực hiện.

Tại hội nghị, các chuyên gia thành viên Hội đồng góp ý đơn vị tư vấn cần nhấn mạnh lý do, sự cần thiết lập quy hoạch; rà soát cơ sở pháp lý lập quy hoạch; làm rõ hơn động lực phát triển Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng; quan tâm công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng; bổ sung đánh giá những khu vực có nguy cơ sạt lở đất, ngập lụt; làm rõ thuận lợi, khó khăn của giao thông công cộng kết nối với khu vực cửa khẩu; làm rõ định hướng thoát nước cho khu vực đô thị, dân cư, khu cửa khẩu; làm rõ vị trí, quy mô các kho, bến; rà soát nội dung dự thảo Tờ trình, Báo cáo thuyết minh, các bản vẽ đảm bảo ngắn gọn, súc tích và hợp lý hơn.

Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn đánh giá Đồ án được lập một cách nghiêm túc, bài bản, bám sát Nhiệm vụ quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tuy nhiên, để nâng cao hơn nữa chất lượng Đồ án, đơn vị tư vấn cần phối hợp chặt chẽ với các sở ngành của tỉnh Lai Châu tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý của các chuyên gia, thành viên Hội đồng. Trong đó chú trọng rà soát diện tích, phạm vi lập quy hoạch; rà soát, đánh giá kỹ hơn hiện trạng sử dụng đất, hiện trạng thực hiện các dự án theo quy hoạch đã được phê duyệt, qua đó nhận diện rõ những tồn tại, bất cập để có giải pháp khắc phục trong quy hoạch mới; quan tâm bảo vệ môi trường, bảo đảm an ninh, quốc phòng; bổ sung nguyên tắc phát triển, quy định quản lý quy hoạch Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng; rà soát, hoàn thiện hồ sơ Đồ án để UBND tỉnh Lai Châu trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.