VIUP đồng chủ trì hội thảo “Triển khai các mục tiêu phát triển bền vững và chương trình đô thị mới tại Việt Nam” tại Diễn đàn đô thị Việt Nam 2024

Diễn đàn được tổ chức với 01 phiên khai mạc và 03 hội thảo chuyên đề: Chính sách phát triển đô thị Việt Nam bền vững; Triển khai các mục tiêu phát triển bền vững và Chương trình đô thị mới tại Việt Nam; Phát triển đô thị thích ứng biến đổi khí hậu hướng tới phát triển bền vững nhằm cụ thể hóa các mục tiêu toàn cầu.

Diễn đàn thu hút sự tham gia của hơn 500 đại biểu đến từ các cơ quan Trung ương và địa phương, các tổ chức Hội nghề nghiệp như: Tổng hội Xây dựng, Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, Hiệp hội các đô thị Việt Nam, Diễn đàn đô thị Việt nam và các tổ chức quốc tế như: Chương trình định cư con người Liên Hợp quốc (UN-Habitat), Tổng Cục kinh tế liên bang Thụy sỹ (SECO), Tổ chức hợp tác phát triển Đức GIZ, Cơ quan phát triển Pháp (AFD), Đại sứ quán một số nước như: Ai Cập, Thụy Sĩ… và cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế, với các diễn giả là các chuyên gia đầu ngành về phát triển đô thị và nhiều nhà hoạch định chính sách hàng đầu.

Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia (VIUP) được Bộ Xây dựng giao nhiệm vụ phối hợp cùng Chương trình Định cư con người Liên hợp quốc UN-Habitat Việt Nam đồng chủ trì hội thảo chuyên đề 2 “Triển khai các mục tiêu phát triển bền vững và chương trình đô thị mới tại Việt Nam”.

TS.KTS Phạm Thị Nhâm - Phó Viện trưởng VIUP phát biểu khai mạc hội nghị

Phát biểu chào mừng tại hội thảo, TS.KTS Phạm Thị Nhâm, Phó Viện trưởng VIUP cho biết trong khuôn khổ Chương trình nghị sự đô thị mới (NUA) và các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), Diễn đàn đô thị Việt Nam 2024 chia sẻ những nỗ lực của Nhà nước Việt Nam trong việc thực hiện Mục tiêu số 11- Phát triển đô thị, nông thôn bền vững, có khả năng chống chịu; Đảm bảo môi trường sống và làm việc an toàn; Phân bố hợp lý dân cư và lao động theo vùng. Tại Việt Nam, định hướng Quá trình đô thị hoá và phát triển đô thị - nông thôn Việt Nam bền vững đã được lồng ghép trong những chủ trương chính sách lớn của Đảng và Chính phủ Việt Nam, Chương trình hành động, Quy hoạch cấp Quốc gia. Đây là những căn cứ chính trị quan trọng nhằm thúc đẩy các địa phương tăng cường năng lực lập quy hoạch, phát triển đô thị bao trùm và bền vững có sự tham gia của cộng đồng.

Ông Jonghyo Nam phát biểu tại hội nghị

Diễn đàn năm nay diễn ra trong bối cảnh các đô thị Việt Nam chuyển hoá về nhận thức và tư duy trong công tác quy hoạch. Tiếp cận liên ngành, tích hợp đã được Luật hoá và ứng dụng trong công tác QHĐT, dẫn đầu là các đô thị lớn ở 5 thành phố trực thuộc trung ương và tỉnh Thừa Thiên Huế đã được Bộ Chính trị nhất trí lên thành phố trực thuộc trung ương.

Hội thảo là cơ hội để các chính quyền đô thị, nhà quản lý, chuyên gia, tổ chức, cộng đồng có liên quan đối thoại, chia sẻ, kết nối các tri thức, bài học, thực tiễn quan trọng để cùng có những đề xuất, định hướng, cách làm hay, nhằm hiện thực hóa những nhiệm vụ trọng tâm mà Nghị quyết 06-NQ/TW và Nghị quyết 148/NQ-CP của Chính phủ về triển khai Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW đã đề ra cho phát triển hệ thống đô thị Việt Nam giai đoạn tiếp theo. Thay mặt Bộ Xây dựng, VIUP mong muốn tiếp tục nhận được sự đóng góp của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý của các Bộ, ngành Trung ương; tiếp thu báo cáo BXD trong việc hoàn thiện thể chế có liên quan đến phát triển đô thị và hỗ trợ các địa phương trong quá trình thực hiện các Chương trình hành động phát triển đô thị.

Ông Jonghyo Nam, Phụ trách văn phòng UN-Habitat tại Việt Nam, đánh giá cao cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam về các mục tiêu SDG và Chương trình NUA.

Điều này được thể hiện bằng việc tất cả 17 mục tiêu SDG đã được lồng ghép với những kết quả tiến bộ trong các chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch và chính sách cấp quốc gia với mục tiêu không để ai bị bỏ lại phía sau. Đặc biệt, trong lĩnh vực phát triển đô thị bền vững, Việt Nam đã ban hành Nghị quyết số 06 với nhiều định hướng phù hợp với mục tiêu SDG và nguyên tắc NUA.

Ông Jonghyo Nam bày tỏ vui mừng khi Diễn đàn phát triển bền vững đô thị Việt Nam năm 2024 đã xoay quanh chủ đề chính của Diễn đàn Đô thị thế giới về “Nhà là nơi bắt đầu”. Các bên liên quan tham gia Hội thảo sẽ cùng thảo luận về các chủ đề quan trọng, từ đó xác định các hành động liên quan đến mục tiêu SDG và Chương trình NUA vì các thành phố và cộng đồng bền vững.

Đồng thời, ông Jonghyo Nam cho rằng, các bên liên quan đến đô thị phải cùng nhau đẩy nhanh việc thực hiện mục tiêu SDG và Chương trình NUA tại Việt Nam, nhất là ở cấp địa phương. Do đó, UN-Habitat đề xuất phía Việt Nam một số nội dung.

Theo đó, các Bộ và các bên liên quan tại Việt Nam cần tích cực đóng góp cho Đánh giá quốc gia tự nguyện (VNR) trong những năm tới, theo báo cáo của Việt Nam về tiến độ Chương trình NUA do Bộ Xây dựng chủ trì.

Việt Nam cần lồng ghép mục tiêu SDG và Chương trình NUA vào quy hoạch, phát triển và quản lý đô thị quản lý ở cấp quốc gia và cấp địa phương. Chính quyền địa phương có thể bắt đầu tham gia cụ thể hóa mục tiêu SDG cho từng khu vực, cùng với việc chuẩn bị thực hiện Đánh giá địa phương tự nguyện (VLR); cân nhắc tham gia vào Mạng lưới sáng kiến toàn cầu của SDG do UN-Habitat dẫn đầu.

Việc chuẩn bị hiệu quả các báo cáo và từ kinh nghiệm thực tế của các địa phương sẽ cung cấp nguồn thông tin quan trọng trong quy hoạch đô thị, triển khai mục tiêu SDG; xây dựng thành phố và cộng đồng bền vững, thực hiện mục tiêu SDG11.

ThS. KTS Lê Hoàng Phương trình bày tham luận

Tại phần trình bày tham luận, ThS. KTS Lê Hoàng Phương, Giám đốc Trung tâm Kiến trúc, Quy hoạch Hà Nội, Viện Quy hoạch Đô thị và nông thôn Quốc gia trình bày tham luận về “Định hướng phát triển đô thị bền vững trong Quy hoạch tổng thể của Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065”. Trong đó, đã nêu bật các giải pháp lồng ghép các mục tiêu phát triển bền vững, đặc biệt là Mục tiêu số 11 cho thành phố Hà Nội trong nghiên cứu Điều chỉnh Quy hoạch chung thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 do VIUP chủ trì thực hiện. Thông qua tích hợp các vấn đề phát triển bền vững trong chiến lược phát triển tổng thể của đô thị cho đến các chiến lược phát triển cụ thể về: Liên kết vùng, Phát triển văn hóa di sản, Phát triển đô thị xanh và bền vững, xây dựng môi trường đáng sống, xã hội số và đô thị thông minh.

Với bài phát biểu về chủ đề “Những thách thức trong việc thực hiện Chương trình nghị sự đô thị mới và SDG11”, ông Frank D’hondt, Cố vấn Kỹ thuật trưởng dự án ISCB, UN-Habitat và ông Phạm Thái Sơn, Chuyên gia phát triển đô thị, UN-Habitat đã nêu bật những thách thức và cơ hội trong việc thực hiện Chương trình nghị sự đô thị mới và Mục tiêu SDG11, bên cạnh đó cũng đưa ra các khuyến nghị cho Việt Nam trong công tác tiếp tục tham vấn các Bộ Ngành để xây dựng và hoàn thiện Báo cáo đánh giá quốc gia tự nguyện (VRN) và Báo cáo thực hiện Chương trình nghị sự đô thị mới (NUA); Lồng ghép SDG và NUA vào quy hoạch, phát triển và quản trị đô thị ở cấp quốc gia và cấp địa phương; Tham khảo các kinh nghiệm quốc tế trong công tác xây dựng Báo cáo VRN, NUA…gắn việc thực hiện SDG và NUA với việc triển khai NQ 06 của Trung ương.

Trình bày bài tham luận về chủ đề “Mục tiêu phát triển bền vững tại Việt Nam: Thực tiễn triển khai và khuyến nghị”, bà Nguyễn Thị Thanh Nga, Vụ Khoa học, giáo dục, tài nguyên và môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đưa ra đánh giá cụ thể về các kết quả, tiến độ triển khai các mục tiêu phát triển bền vững tại Việt Nam trên nền tảng của Báo cáo đánh giá quốc gia tự nguyện (VNR); các khó khăn thách thưc đặt ra trong triển khai SDGs tại Việt Nam cũng như các khuyến nghị giải pháp trọng tâm đẩy mạnh triển khai SDGs trong thời gian tới.

Ông Phạm Văn Bộ, Phó Giám đốc Học viện cán bộ quản lý xây dựng và đô thị trình bày bài tham luận với chủ đề “Thành lập Trung tâm Tiên tiến về Đô thị để thực hiện SDG và NUA tại Việt Nam” đã giới thiệu về sứ mệnh, nhiệm vụ của Trung tâm đô thị tiên tiến trong việc triển khai các mục tiêu phát triển đô thị bền vững và chương trình nghị sự 2030 và Chương trình đô thị mới tại Việt Nam. Trung tâm đô thị tiên tiến là thành quả của dự án hợp tác giữa Bộ Xây dựng-Tổng cục kinh tế liên bang Thụy sĩ, do Học viện đào tạo cán bộ quản lý ngành xây dựng là chủ dự án phối hợp với Un-Habitat việt Nam.

Trong bài trình bày về chủ đề “Quy hoạch đô thị hướng tới mục tiêu phát triển bền vững: Đề xuất cho các đô thị Việt Nam”, ông Phạm Hoàng Hải, Giám đốc Quy hoạch và Hạ tầng, Công ty tư vấn quốc tế EnCity đúc kết các chiến lược phát triển bền vững được áp dụng trong các dự án mà Encity triển khai thực hiện, từ đó đề xuất 05 chiến lược cho phát triển bền vững cho đô thị Việt Nam bao gồm: Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử của đô thị; Phát triển kinh tế bền vững tạo cơ hội cho mọi thành phần; Tăng cường công bằng xã hội và sự tham gia của cộng đồng; Thêm không gian cho nước và xây dựng đô thị có khả năng thích ứng; Quy hoạch giao thông xanh và hạ tầng tích hợp.

Trình bày tham luận cuối cùng tại hội thảo về chủ đề “Lồng ghép Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) trong quy hoạch tại địa phương: trường hợp của quy trình quy hoạch có sự tham gia tại xã Tam Thanh, thành phố Tam Kỳ”, ông Đặng Thế Hiển, Viện Đô thị Thông minh và Quản lý, Đại học Kinh tế TP. HCM (UEH-CTD/ISCM) giới thiệu ví dụ cụ thể trong việc lồng ghép các mục tiêu phát triển bền vững trong quy hoạch địa phương tại xã Tam Thanh, TP. Tam Kỳ, các mục tiêu phát triển bền vững được gắn kết với các giá trị cốt lõi của địa phương và thông qua một quy trình lập quy hoạch có sự tham gia của cộng đồng.

PGS.TS.KTS Hoàng Vĩnh Hưng - Viện trưởng VIUP điều hành phiên thảo luận

Trong phần thảo luận do PGS.TS.KTS Hoàng Vĩnh Hưng, Viện trưởng VIUP chủ trì, các diễn giả và đại biểu tham dự đã trao đổi, thảo luận về một số thách thức trong quá trình triển khai mục tiêu phát triển bền vững ở Việt Nam; đánh giá về nhận thức của lãnh đạo địa phương trong việc thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, việc gắn mục tiêu phát triển bền vững vào quá trình quy hoạch, quản lý và quản trị đô thị tại các địa phương; việc áp dụng khung mục tiêu PTBV, chương trình nghị sự đô thị mới ở cấp độ địa phương; đề xuất cụ thể hoá khung thực hiện mục tiêu phát triển bền vững và chương trình nghị sự đô thị mới khi thực hiện quy hoạch. Bên cạnh đó, từ góc độ lập quy hoạch, đào tạo nâng cao năng lực, triển khai các dự án thực tế tại cộng đồng, các diễn giả và đại biểu đã cùng trao đổi về những đề xuất, những khuyến nghị để tăng cường hiệu quả trong việc thực hiện mục tiêu phát triển bền vững đô thị tại các địa phương, trong đó nhấn mạnh vai trò của công tác tuyên truyền, đào tạo nâng cao năng lực, nhận thức của các cấp lãnh đạo đô thị địa phương, cộng đồng về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, Chương trình nghị sự 2030 và Chương trình nghị sự đô thị mới; công tác hoàn thiện cơ chế chính sách, bố trí nguồn lực triển khai; huy động sự tham gia của cộng đồng và doanh nghiệp và xây dựng cơ sở dữ liệu cho công tác đánh giá triển khai.

Kết luận Hội thảo, ông Hoàng Vĩnh Hưng, Viện trưởng VIUP cho biết: Hiện nay vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức trong việc thực hiện các mục tiêu SDG và Chương trình NUA tại Việt Nam. Điều này đòi hỏi các bên liên quan cùng phải nỗ lực, cùng hợp tác chặt chẽ hơn nữa hướng đến mục tiêu chung là đưa các khu vực đô thị và nông thôn của Việt Nam phát triển bền vững hơn thông qua hoạt động hợp tác, áp dụng hiệu quả các công cụ của Liên hợp quốc vào hoạt động thực tế trong việc lập quy hoạch, huy động nguồn lực thực hiện quy hoạch và quản lý quy hoạch.

Diễn đàn Đô thị Việt Nam (Vietnam Urban Forum - VUF) được thành lập năm 2003 với sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ. Năm 2024 đánh dấu 21 năm hình thành và phát triển của Diễn đàn Đô thị Việt Nam.