Thành phố New York (Mỹ) bên bờ sông Hudson, thủ đô Paris (Pháp) nằm bên bờ sông Seine, thành phố Melbourn (Australia) hình thành nơi hạ lưu sông Yarra, thủ đô Seoul (Hàn Quốc) phát triển bên bờ sông Hàn… Còn tại thủ đô Hà Nội có sông Hồng.
PGS.TS Phạm Trọng Thuật – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội cho biết: "Hà Nội khác với những đô thị khác là sông Hồng đóng vai trò rất quan trọng, chi phối không gian, và đánh giá việc chúng ta ứng xử như thế nào với một ưu thế về mặt tự nhiên. Trước đến nay chúng ta chưa ý thức đầy đủ và chưa khai thác tốt về lợi thế này. Và nếu chúng ta coi sông Hồng như một thực thể, như một món quà của thiên nhiên mà chúng ta biết khai thác để đưa nó vào đời sống đô thị thì điều đó khiến Hà Nội có một đặc thù rất riêng, không có được ở các đô thị khác."
Quy hoạch sông Hồng phát huy tối đa nguồn lực đất đai
Dòng sông luôn giữ một vị trí quan trọng trong tiến trình hình thành và phát triển các đô thị. Trong đó không gian hai bên bờ sông phải hướng tới sự cân bằng giữa yếu tố nhân tạo và tự nhiên, đảm bảo nét hài hòa trong kiến trúc cũng như kết nối dòng sông với lợi ích chung của toàn xã hội. Bản thân các đô thị ven sông chính là nguồn gốc tạo ra việc làm, thu hút đầu tư và giúp cải thiện hạ tầng, bộ mặt đô thị. Do đó, việc xem xét và đề xuất các giải pháp quy hoạch các đô thị ven sông là vô cùng cần thiết.
Ông Nguyễn Văn Đỉnh – chuyên gia pháp lý bất động sản chia sẻ: "Sông Hồng hiện nay chưa được khai thác đúng với tiềm năng của nó. Ví dụ như những khu đất chưa được khai thác một cách hiệu quả, hiện nay vẫn còn rất nhiều khu đất đang bỏ hoang. Và chúng ta thấy rằng sự tiếp cận của người dân, cả du khách, đối với sông Hồng hiện nay là tương đối hạn chế do cái khoảng cách từ đường giao thông xuống đến sông Hồng. Do đó nếu chúng ta thực hiện các việc quy hoạch và thực hiện quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng một cách bài bản, hiệu quả thì đây là một tiềm năng rất là lớn."
Theo quy hoạch, nguồn lực đất đai hai bên sông sẽ được phát huy tối đa giá trị để đưa vào khai thác và phát triển. Một số quỹ đất sẽ dành để cải tạo xây mới, tái thiết đô thị. Ngoài việc đưa ra định hướng đối với các khu dân cư, quy hoạch cũng phân bổ quỹ đất xây dựng tại khu vực 6 bãi sông. Tại các bãi này được nghiên cứu xây dựng mới với tỷ lệ 5%.
Những bãi sông này được đề xuất xây dựng các khu chức năng đô thị hiện đại, đồng bộ về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, có mật độ xây dựng thấp phù hợp với định hướng là trục không gian đặc trưng cây xanh, mặt nước, cảnh quan chủ đạo của đô thị trung tâm.
Để thu hút đầu tư và sử dụng hiệu quả đất đai, Hà Nội cần nâng cao hơn nữa trách nhiệm đền bù, giải phóng mặt bằng để định cư cho người dân. Sau đó tiến hành thi công hai tuyến giao thông dọc sông với đầy đủ điều kiện kỹ thuật hạ tầng để tạo quỹ đất, tiến hành đấu giá, đấu thầu. Vừa thu hút các doanh nghiệp có năng lực đầu tư, vừa tránh thất thu cho ngân sách nhà nước vừa đảm bảo phát huy hiệu quả nguồn lực đất đai.