Hướng đến đô thị động lực xứng tầm, thời gian qua, ngoài nâng cấp và chỉnh trang đô thị, việc quản lý trật tự xây dựng tại TP Cà Mau luôn được quan tâm đúng mức.
Phường 9 là phường trung tâm đô thị, có diện tích lớn và nhiều đồ án quy hoạch xây dựng được phê duyệt, một số đang triển khai thực hiện. Do đó, việc quản lý trật tự xây dựng theo quy hoạch được duyệt trên địa bàn rất phức tạp. Những năm gần đây, việc mở hẻm tự phát, xây dựng nhà trên đất nông nghiệp, xây dựng lấn chiếm hành lang an toàn giao thông đường bộ vẫn còn xảy ra.
Ông Lê Thanh Danh, Chủ tịch UBND Phường 9, thông tin: "Năm 2023, phường có 76 trường hợp được cấp phép xây dựng. Qua kiểm tra, phát hiện 2 trường hợp xây dựng không giấy phép và 13 trường hợp sử dụng đất sai mục đích, 1 trường hợp lấn chiếm đất công, phường đã lập biên bản vi phạm hành chính trình UBND thành phố ban hành quyết định xử phạt kịp thời theo quy định. Bên cạnh đó, UBND phường đề xuất UBND thành phố ban hành các quyết định buộc khắc phục hậu quả đối với 22 trường hợp vi phạm không tự giác tháo dỡ công trình vi phạm, để răn đe các trường hợp khác. UBND thành phố đã ban hành 10 quyết định buộc khắc phục hậu quả, giao Phòng Tài nguyên và Môi trường tổ chức thực hiện".
Tại Phường 8, ông Huỳnh Minh Khen, Phó chủ tịch UBND phường, cho biết: "UBND phường đã phân công công chức phối hợp chặt chẽ với Phòng Quản lý đô thị thành phố thường xuyên kiểm tra, kiểm soát các công trình xây dựng cơ bản; vi phạm được phát hiện, xử lý kịp thời. Các công trình vi phạm quy hoạch, trật tự xây dựng giảm về số lượng và quy mô vi phạm. Những trường hợp vi phạm trật tự xây dựng phức tạp, nổi cộm, gây bức xúc dư luận dần được hạn chế, nhất là các khu vực hẻm tự mở, không để phát sinh xây dựng trên khu vực này".
Năm qua, UBND Phường 8 thành lập các tổ vận động người dân lót lại vỉa hè tuyến đường Nguyễn Tất Thành và tháo dỡ 84 mái che, bảng hiệu, bảng quảng cáo, 27 căn nhà vi phạm chỉ giới xây dựng, tháo dỡ 203 gờ bó vỉa hè sai quy định trên đường Nguyễn Tất Thành. Từ năm 2018 đến nay, hằng năm, Phường 8 có trên 70 trường hợp xin cấp phép xây dựng, thu thuế xây dựng trên 1 tỷ đồng và không để phát sinh trường hợp nào trong xây dựng trong các hẻm tự phát.
Mặc dù kỳ quyết nhưng theo nhiều địa phương, công tác này vẫn còn khó khăn. Theo ông Huỳnh Minh Khen, quy hoạch đô thị tại Phường 8 chưa đồng bộ và phủ kín, cụ thể là các khóm: 3, 4, 5, 6 chưa có quy hoạch chi tiết. Phường 8 hiện có tốc độ đô thị cao, nhu cầu về cải tạo, sửa chữa nhà ở của người dân rất lớn và bức thiết. Vì chưa có quy hoạch nên ảnh hưởng rất lớn đến công tác quản lý xây dựng, trong đó có những vướng mắc từ quy định pháp luật.
Cùng với đó, Luật Xây dựng năm 2014 không quy định việc áp dụng biện pháp ngừng cấp điện, nước đối với công trình vi phạm trật tự xây dựng. Do đó, trong thực tế, khi bị lập biên bản vi phạm hành chính, chủ đầu tư tiếp tục thi công, tăng diện tích vi phạm, dẫn đến khó khăn trong cưỡng chế và xử lý.
Tại Phường 9, một số tuyến hẻm hình thành trước Luật Xây dựng, người dân thu nhập thấp đã xây dựng nhà ở, qua thời gian dài Nhà nước chỉnh trang đô thị, lập quy hoạch để quản lý, định hướng phát triển đô thị theo quy hoạch chung, làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của người dân; từ đó không chuyển mục đích và xin phép xây dựng được.
Ông Lê Thanh Danh cho rằng: "Hiện nay, việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai rất phức tạp; khi thiết lập hồ sơ xử lý vi phạm phải đầy đủ thông tin về người vi phạm; định vị vị trí thửa đất vi phạm; loại đất, nguồn gốc thửa đất vi phạm, phù hợp quy hoạch hay không để xác định điều kiện tồn tại hay buộc tháo dỡ... Trong khi đó, người vi phạm thường chuyển nhượng bằng giấy tay nên việc xác định vị trí thửa đất rất khó khăn. Có trường hợp phường xác định toạ độ ngoài thực địa gửi thông tin đến Văn phòng Ðăng ký đất đai phối hợp cung cấp thông tin vẫn không xác định được chủ sử dụng, loại đất vi phạm để xử lý".
Hiện nay, không có quy định cấm thực hiện việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với trường hợp vi phạm pháp luật về sử dụng đất. Một số trường hợp có quyết định xử phạt hành chính và buộc khắc phục hậu quả nhưng vẫn thực hiện việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho người khác, nên khi thực hiện quyết định rất khó khăn, do chủ sử dụng là người khác.
"Phường 8 sẽ xây dựng các mô hình tự quản về trật tự đô thị, để người dân có trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc chấp hành thực hiện tốt nếp sống văn minh đô thị trên địa bàn", ông Huỳnh Minh Khen cho biết.
Ông Bùi Tứ Hải thông tin: "Ðịa phương luôn xác định công tác quản lý trật tự xây dựng là nhiệm vụ trọng tâm và thường xuyên. Thời gian tới, địa phương sẽ chấn chỉnh, xử lý nghiêm vi phạm trật tự xây dựng, kiên quyết áp dụng các biện pháp ngăn chặn, không để phát sinh công trình mới. Từng bước phân loại, xử lý các công trình cũ đảm bảo đúng luật và phù hợp thực tế"./.