Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ vui mừng được tham dự sự kiện trong không khí phấn khởi của ngày đầu tiên của năm mới 2024, khi cả nước đã cơ bản hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2023, đặt nền tảng để cả nước sẽ tiếp tục giành những thành tựu, thắng lợi mới trong triển khai nhiệm vụ năm 2024 với khí thế mới, tâm thế mới và niềm tin mới mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức.
Lễ khởi công càng ý nghĩa hơn khi được tổ chức tại tỉnh Cao Bằng - vùng đất giàu truyền thống lịch sử, cách mạng, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh trở về Tổ quốc sau 30 năm ra đi tìm đường cứu nước. Huyện Thạch An cũng là nơi mà cách đây hơn 73 năm đã diễn ra chiến thắng Đông Khê - chiến dịch tiến công quy mô lớn đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam, mở ra bước ngoặt mới để cuộc kháng chiến chống Pháp kết thúc thắng lợi với chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử.
Thủ tướng nêu rõ, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều quyết sách quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội, trong đó tập trung thực hiện 3 đột phá chiến lược để thực hiện các mục tiêu phát triển đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo mục tiêu Nghị quyết Đại hội XIII đã đề ra.
Để cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, chúng ta đã dành nhiều nguồn lực cho đầu tư phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông với nhiều dự án đường cao tốc đã và đang được triển khai để kết nối thông suất cả nước, kết nối các vùng miền. Đến nay, cả nước đã có hoàn thành gần 1.900 km cao tốc và đang thi công xây dựng khoảng 1.800 km cao tốc.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và lãnh đạo các bộ, ngành, dịa phương thực hiện nghi lễ khởi công cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Thủ tướng đánh giá dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh là dự án có tính chất, ý nghĩa rất quan trọng. Đây cũng là ước vọng nhiều đời nay của nhân dân các dân tộc tỉnh Cao Bằng, là trăn trở của nhiều thế hệ lãnh đạo tỉnh.
Dự án sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh và giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia; tạo ra một tuyến cao tốc đối ngoại huyết mạch mới kết nối giao thương hàng hóa từ cảng quốc tế Lạch Huyện (Hải Phòng) đi Trùng Khánh - Urumqi (Trung Quốc) - Khorgos (Kazakhstan), sang Trung Á và các nước châu Âu, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn và khu vực Đông Bắc Bộ, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc.
Thủ tướng biểu dương Đảng bộ, chính quyền, quân dân tỉnh Cao Bằng, tỉnh Lạng Sơn, các cơ quan, doanh nghiệp liên quan đã phối hợp, xử lý một khối lượng lớn công việc, giải quyết nhiều khó khăn, vướng mắc, như trong công tác quy hoạch, lập cũng như điều chỉnh dự án, thẩm định, phê duyệt, thu xếp vốn để có đủ điều kiện khởi công dự án.
Cụ thể như: Dự án thực hiện trong giai đoạn pháp lý, chính sách về dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư có thay đổi, nguồn vốn huy động ngoài ngân sách rất khó khăn. Đây là dự án cao tốc với chiều dài lớn trên 93 km, đi qua địa bàn liên tỉnh có điều kiện địa hình, địa chất, thủy văn phức tạp…
Theo Thủ tướng, những khó khăn, vướng mắc đó đã được hai tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn nghiên cứu, đề xuất, Chính phủ, các bộ, ngành, Trung ương, Hội đồng thẩm định nhà nước, các đơn vị liên quan và nhà đầu tư Đèo Cả cùng nhau chung tay tháo gỡ với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt.
Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, việc khởi công dự án càng củng cố thêm những kinh nghiệm quý, bài học hay trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội nói chung và phát triển hạ tầng nói riêng. Việc khởi công dự án chỉ là bước khởi đầu, để triển khai dự án hoàn thành, đưa vào khai thác, sử dụng còn rất nhiều việc phải làm, nhiệm vụ còn rất nặng nề và chắc chắn còn nhiều khó khăn, vướng mắc cần giải quyết; cần nỗ lực, cố gắng, quyết tâm, quyết liệt hơn nữa, tiếp tục phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các chủ thể.
Nhấn mạnh tinh thần "qua sông bắc cầu, qua núi khoét núi, qua đồng đổ đất đổ cát", xây dựng tuyến đường thẳng nhất, ngắn nhất có thể, Thủ tướng yêu cầu chủ đầu tư, tỉnh Cao Bằng và tỉnh Lạng Sơn, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu việc mở rộng ngay tuyến đường từ 2 làn lên 4 làn.
Tỉnh Cao Bằng, tỉnh Lạng Sơn cùng nhà đầu tư, nhà thầu luôn tuân thủ các quy định của pháp luật; làm tốt công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư, bảo đảm nơi ở mới của người dân phải tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ. Phối hợp với các bộ, ngành Trung ương báo cáo Chính phủ các vấn đề vướng mắc, khó khăn, phát sinh vượt thẩm quyền để có giải pháp xử lý kịp thời, nhanh chóng, hiệu quả, vướng mắc ở cấp nào thì cấp đó phải giải quyết.
Thủ tướng đề nghị chủ đầu tư, nhà thầu dự án tiếp tục thực hiện, đúc rút kinh nghiệm trong thực hiện mô hình PPP+, mô hình quản trị BIM, đào tạo nhân lực.
Thủ tướng yêu cầu các chủ thể liên quan tiếp tục tinh thần "vượt nắng thắng mưa", "ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương", làm việc xuyên Tết, xuyên ngày nghỉ, "3 ca 4 kíp", chỉ bàn tiến, không bàn lùi; bảo đảm tiến độ và phấn đấu vượt tiến độ, bảo đảm chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật công trình, không vượt tổng mức đầu tư, bảo đảm an toàn, vệ sinh môi trường, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân vùng dự án đi qua.
Thủ tướng đề nghị xây dựng tuyến đường này với tinh thần chiến thắng Đông Khê, phấn đấu cuối năm 2025, đầu năm 2026 thông xe toàn tuyến và tiếp tục nghiên cứu nâng cấp, kéo dài tuyến đường; sau khi dự án hoàn thành, tỉnh Cao Bằng và các bộ, ngành liên quan tiếp tục nghiên cứu, triển khai các công trình hạ tầng quy mô lớn khác trên địa bàn.